FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Entertainment Dibhearsan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

A’ cur fàilte air Marisa agus DJ

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Fàilte oirbh gu Aibisidh far am bi mise, Ùisdean MacIllFhinnein, a’ feuchainn ri teadhair agus udalan a chumail air dà sgioba de dh’eòlaichean - no co-dhiù duine no dithis a th’ air aoigheachd againn a-nochd air an do chuir sinn ròp ’s tha iad a’ dol a dh’fheuchainn air a chèile airson toinneamhan cànan nan Gàidheal fhuasgladh. Dà sgioba a dh’fheumas a bhith gu math modhail no thig mise orra leis a’ chaman. Chì sinn am bi feum air. Dh’fhaodadh nach bi duine againn ge-tà mòran nas foghlamaichte aig deireadh an t-sreath phrògraman seo ach tha sinn an dòchas gum bi gàire na lùib agus gun glac sibh facal no abairt no fiosrachadh às ùr anns an dol seachad. Na sgiobaidhean ma-thà agus air mo làimh chlì ’s sgiobair a-nochd, Iain MacIlleMhìcheil. A-nis mar as dòcha …

[Iain] Tha, Ùisdein.

[Ùisdean] … a bhios fios aig cuid agaibh, corra uair tha Iain air ainmeachadh am measg an fheadhainn as ainmeile a th’ air tighinn a-mach à Eilean Ìle. Tha e ainmeil gu leòr ann an saoghal craolaidh na Gàidhlig ach b’ fheàrr leis nach robh daoine cho tric a’ smaoineachadh gur esan Iain MacIlleMhìcheil a bhios a’ cluich a’ bhogsa.

[Iain] Tha iad fhathast a’ fònadh thugam.

[Ùisdean] A bheil iad fhathast a’ fònadh thugad?

[Iain] “An cluich thu aig banais an siud ’s an seo?”

[Ùisdean] Tha mi an dòchas gu bheil thu gan diùltadh.

[Iain] Tha mi gan diùltadh.

[Ùisdean] Tha thu gan diùltadh.

[Iain] Ach trobhad ort ge-tà, tha fios gu bheil deagh ghreis on a thog thusa caman mu dheireadh.

[Ùisdean] Tha, ach dh’fhaodadh e tachairt a-nochd a-rithist mur am bi thu faiceallach. Còmhla ri Iain an turas seo, tè eile air a bheil sinn uile gu math eòlach. ’S ise Marisa Dhòmhnallach. Rugadh, thogadh agus tha Marisa fhathast a’ fuireach ann am Pabail Uarach anns an Rubha. Tha sin a-nis ann an Eilean Leòdhais, dhuibhse aig nach eil fios. ’S tha e coltach nach eil àite eile ann far an roghainnaichidh i fuireach. ’S binn guth an eòin far an do dh’fhàs e agus mar sin air adhart. Tha i pòsta le triùir a theaghlaich, balach agus dithis nighinn, agus tha blast oghaichean aice a-nis cuideachd ged nach saoilear sin agus sinn ga coimhead. Tha i rudeigin bossy, mar a tha a h-uile boireannach à Leòdhas. Sin a tha iad ag innse dhomh co-dhiù. Cha tèid thu às àicheadh, an deigheadh a Mharisa?

[Marisa] Dheigheadh, dheigheadh, dheigheadh, ò dheigheadh. Uh huh. Fàgaidh mi sin aig daoine eile ri ràdh ach dheighinn-sa às àicheadh.

[Ùisdean] Agus cia mheud ogha a th’ ann a-nis?

[Marisa] Tha an treas fear air a thighinn bho chionn goirid!

[Ùisdean] An treas ogha aig Marisa. ’S math a rinn sibh. Uill air mo làimh dheis, Màiri-Anna NicDhòmhnaill a th’ air an spiris ann an sin. Tha Màiri-Anna air iomadach cuairt a chur air an t-saoghal mus do laigh i ann an seo. Thogadh i ann an Uibhist a Deas ach b’ ann ann am Port of Menteith a chaidh i dhan sgoil an toiseach far an do thog i ...

[Màiri-Anna] Deagh phàirt.

[Ùisdean] … am beagan Beurla a th’ aice. Tha taobh aig Màiri-Anna ri mòran dhe na h-eileanan siar agus ’s ann ann am Beàrnaraigh a tha i a’ còmhnaidh an-diugh nuair nach eil i a’ siubhail na Roinn Eòrpa a’ togail chànanan ùra eadar Spàinntis, Rùiseanais agus Gearmailtis. Cia mheud a th’ agad a-nis, a Mhàiri-Anna?

[Màiri-Anna] A dhà no trì cinnteach ach grunnan bhloighean.

[Ùisdean]Bloighean?

[Màiri-Anna]Bloighean.

[Iain] A’ Ghàidhlig nam measg.

[Ùisdean] ’S bloighde Ghàidhlig? Bloigh de Ghàidhlig?

[Màiri-Anna] Tha mi an dòchas gu bheil a’ Ghàidhlig slàn.

[Ùisdean] Uill chì sinn dè mar a thèid dhut leis a’ Ghàidhlig co-dhiù. Dòmhnall Iain Mac an t-Saoir a tha còmhla ri Màiri-Anna. Rugadh DJ, mar as fheàrr a dh’aithnichear e, ann an Glaschu a cheart latha ’s a bha test nuclear a’ dol anns an Fhraing. Mar sin bha coltas caran uaine air nuair a rugadh e. Thug sin buaidh air an sgioba ball-coise a tha e a’ leantainn, pàirt den ùine co-dhiù. Tha piseach air tighinn air bhon a thòisich e a’ leantainn Caley Thistle Inbhir Nis ge-tà. Chaidh a thogail ann am Baghastal – no an e Borstal? – ann an Uibhist a Deas agus cleas iomadach fear eile tha e fhèin ag aideachadh nach do rinn e cho math anns an sgoil ’s a bha còir aige. Tha DJ an-diugh gu mòr an sàs ann a bhith a’ toirt taic do luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig. Chan e seo idir pìobaire an aona-phuirt. Bu chòir dhutsa a bhith air mo làimh chlì ge-tà, a Dhòmhnaill Iain, nach bu chòir?

[Dòmhnall Iain] ’S dòcha. Clì!

[Ùisdean] An do chòrd sin riut? Chan eil fhios nach fhaigh mi fhèin comharra air sin.

[Dòmhnall Iain] Bu chòir dhut.

[Màiri-Anna] Chan fhaigh.

[Ùisdean] Tha fàilte romhad co-dhiù.

[Iain] Chan fhaigh gu dearbh fhèin.

[Ùisdean] Tha fàilte air an dà sgioba ma-thà.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

Welcoming Marisa and DJ

English Beurla

[Hugh Dan] Welcome to Aibisidh where I, High Dan MacLennan, will be trying to lasso and keep a tether on two teams of experts – or at least a couple of folk that have joined us tonight and to whom we’ve tied a rope– and they are going against each other to solve the riddles of the Gaelic language. Two teams that must be well behaved or I will come at them with the shinty stick. We will see if it will be needed. Perhaps none of us though will be much more educated at the end of this series of programmes but we hope to raise a smile and that in the passing you will catch a new word or phrase or information. The teams then and on my left hand side and tonight’s captain, John Carmichael. Now perhaps …

[John] Yes, Hugh Dan.

[Hugh Dan] … as some of you will know, occasionally John is named amongst the most famous people to have come out of the Isle of Islay. He is famous enough in the world of Gaelic broadcasting but he would prefer that people didn’t so often think that he is John Carmichael the accordion player.

[John] They still phone me.

[Hugh Dan] Do they still phone you?

[John] “Will you play at a wedding here and there?”

[Hugh Dan] I hope that you turn them down.

[John] I turn them down.

[Hugh Dan] You turn them down.

[John] But here now though, it’s got to be a good while since you last picked up a shinty stick.

[Hugh Dan] It is, but it may happen again tonight if you’re not careful. With John this time, someone else that we all know well. She is Marisa Macdonald. Marisa was born, raised and still lives in Upper Bayble in Point. Now that is in the Isle of Lewis, for those of you that don’t know. And apparently there isn’t anywhere else that she would choose to live. There is no place like home. and so on. She is married with three children, a son and two daughters, and she has a blast of grandchildren now too although you wouldn’t think that to look at her. She is somewhat bossy, as is every woman from Lewis. That is what they tell me anyway. You won’t deny it, would you Marisa?

[Marisa] I would, yes, yes, oh yes. Uh huh. I will leave other people to say that but I would deny it.

[Hugh Dan] And how many grandchildren is there now?

[Marisa] The third one arrived recently!

[Hugh Dan] Marisa’s third grandchildren. Well done. Well on my right handside, it is Mary-Anne Macdonald that rules the roost there. Mary-Anne has toured the world many times before she rested here. She was raised in South Uist but it was in Port of Menteith that she went to school initially and where she picked up …

[Mary-Anne] A good part.

[Hugh Dan] … the little English that she has. Mary-Anne has ties with many of the western isles but it is in Berneray that she now lives when she isn’t travelling Europe and learning new languages between Spanish, Russian and German. How many do you have now, Mary-Anne?

[Mary-Anne] Two or three for sure and a few fragments.

[Hugh Dan] Fragments?

[Mary-Anne] Fragments.

[John] Including Gaelic.

[Hugh Dan] And fragment of Gaelic? Sheet of Gaelic?

[Mary-Anne] I hope that my Gaelic is fluent.

[Hugh Dan] Well we’ll see how you get on with the Gaelic anyway. Donald John MacIntyre is with Mary-Anne. DJ, as he is best known, was born in Glasgow the very day that there was a nuclear test in France. Therefore he had a kind of green appearance when he was born. That influenced the football team that he follows, part of the time anyway. He has improved since he started following Inverness Caley Thistle though. He was raised in Boisdale – or is it Borstal? – in South Uist and like many other guys he himself admits that he didn’t do as well in school as he ought to have. Today DJ is heavily involved in supporting Gaelic learners. He is definitely not a one-trick pony. You ought to be on my left handside though, Donald John, ought you not?

[Donald John] Maybe. Clì!

[Hugh Dan] Did you like that? I might give myself a mark for that.

[Donald John] You ought to.

[Mary-Anne] No.

[Hugh Dan] Welcome to you anyway.

[John] You certainly won’t get.

[Hugh Dan] The two teams are welcomed then.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.

 

 

A’ cur fàilte air Marisa agus DJ

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Fàilte oirbh gu Aibisidh far am bi mise, Ùisdean MacIllFhinnein, a’ feuchainn ri teadhair agus udalan a chumail air dà sgioba de dh’eòlaichean - no co-dhiù duine no dithis a th’ air aoigheachd againn a-nochd air an do chuir sinn ròp ’s tha iad a’ dol a dh’fheuchainn air a chèile airson toinneamhan cànan nan Gàidheal fhuasgladh. Dà sgioba a dh’fheumas a bhith gu math modhail no thig mise orra leis a’ chaman. Chì sinn am bi feum air. Dh’fhaodadh nach bi duine againn ge-tà mòran nas foghlamaichte aig deireadh an t-sreath phrògraman seo ach tha sinn an dòchas gum bi gàire na lùib agus gun glac sibh facal no abairt no fiosrachadh às ùr anns an dol seachad. Na sgiobaidhean ma-thà agus air mo làimh chlì ’s sgiobair a-nochd, Iain MacIlleMhìcheil. A-nis mar as dòcha …

[Iain] Tha, Ùisdein.

[Ùisdean] … a bhios fios aig cuid agaibh, corra uair tha Iain air ainmeachadh am measg an fheadhainn as ainmeile a th’ air tighinn a-mach à Eilean Ìle. Tha e ainmeil gu leòr ann an saoghal craolaidh na Gàidhlig ach b’ fheàrr leis nach robh daoine cho tric a’ smaoineachadh gur esan Iain MacIlleMhìcheil a bhios a’ cluich a’ bhogsa.

[Iain] Tha iad fhathast a’ fònadh thugam.

[Ùisdean] A bheil iad fhathast a’ fònadh thugad?

[Iain] “An cluich thu aig banais an siud ’s an seo?”

[Ùisdean] Tha mi an dòchas gu bheil thu gan diùltadh.

[Iain] Tha mi gan diùltadh.

[Ùisdean] Tha thu gan diùltadh.

[Iain] Ach trobhad ort ge-tà, tha fios gu bheil deagh ghreis on a thog thusa caman mu dheireadh.

[Ùisdean] Tha, ach dh’fhaodadh e tachairt a-nochd a-rithist mur am bi thu faiceallach. Còmhla ri Iain an turas seo, tè eile air a bheil sinn uile gu math eòlach. ’S ise Marisa Dhòmhnallach. Rugadh, thogadh agus tha Marisa fhathast a’ fuireach ann am Pabail Uarach anns an Rubha. Tha sin a-nis ann an Eilean Leòdhais, dhuibhse aig nach eil fios. ’S tha e coltach nach eil àite eile ann far an roghainnaichidh i fuireach. ’S binn guth an eòin far an do dh’fhàs e agus mar sin air adhart. Tha i pòsta le triùir a theaghlaich, balach agus dithis nighinn, agus tha blast oghaichean aice a-nis cuideachd ged nach saoilear sin agus sinn ga coimhead. Tha i rudeigin bossy, mar a tha a h-uile boireannach à Leòdhas. Sin a tha iad ag innse dhomh co-dhiù. Cha tèid thu às àicheadh, an deigheadh a Mharisa?

[Marisa] Dheigheadh, dheigheadh, dheigheadh, ò dheigheadh. Uh huh. Fàgaidh mi sin aig daoine eile ri ràdh ach dheighinn-sa às àicheadh.

[Ùisdean] Agus cia mheud ogha a th’ ann a-nis?

[Marisa] Tha an treas fear air a thighinn bho chionn goirid!

[Ùisdean] An treas ogha aig Marisa. ’S math a rinn sibh. Uill air mo làimh dheis, Màiri-Anna NicDhòmhnaill a th’ air an spiris ann an sin. Tha Màiri-Anna air iomadach cuairt a chur air an t-saoghal mus do laigh i ann an seo. Thogadh i ann an Uibhist a Deas ach b’ ann ann am Port of Menteith a chaidh i dhan sgoil an toiseach far an do thog i ...

[Màiri-Anna] Deagh phàirt.

[Ùisdean] … am beagan Beurla a th’ aice. Tha taobh aig Màiri-Anna ri mòran dhe na h-eileanan siar agus ’s ann ann am Beàrnaraigh a tha i a’ còmhnaidh an-diugh nuair nach eil i a’ siubhail na Roinn Eòrpa a’ togail chànanan ùra eadar Spàinntis, Rùiseanais agus Gearmailtis. Cia mheud a th’ agad a-nis, a Mhàiri-Anna?

[Màiri-Anna] A dhà no trì cinnteach ach grunnan bhloighean.

[Ùisdean]Bloighean?

[Màiri-Anna]Bloighean.

[Iain] A’ Ghàidhlig nam measg.

[Ùisdean] ’S bloighde Ghàidhlig? Bloigh de Ghàidhlig?

[Màiri-Anna] Tha mi an dòchas gu bheil a’ Ghàidhlig slàn.

[Ùisdean] Uill chì sinn dè mar a thèid dhut leis a’ Ghàidhlig co-dhiù. Dòmhnall Iain Mac an t-Saoir a tha còmhla ri Màiri-Anna. Rugadh DJ, mar as fheàrr a dh’aithnichear e, ann an Glaschu a cheart latha ’s a bha test nuclear a’ dol anns an Fhraing. Mar sin bha coltas caran uaine air nuair a rugadh e. Thug sin buaidh air an sgioba ball-coise a tha e a’ leantainn, pàirt den ùine co-dhiù. Tha piseach air tighinn air bhon a thòisich e a’ leantainn Caley Thistle Inbhir Nis ge-tà. Chaidh a thogail ann am Baghastal – no an e Borstal? – ann an Uibhist a Deas agus cleas iomadach fear eile tha e fhèin ag aideachadh nach do rinn e cho math anns an sgoil ’s a bha còir aige. Tha DJ an-diugh gu mòr an sàs ann a bhith a’ toirt taic do luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig. Chan e seo idir pìobaire an aona-phuirt. Bu chòir dhutsa a bhith air mo làimh chlì ge-tà, a Dhòmhnaill Iain, nach bu chòir?

[Dòmhnall Iain] ’S dòcha. Clì!

[Ùisdean] An do chòrd sin riut? Chan eil fhios nach fhaigh mi fhèin comharra air sin.

[Dòmhnall Iain] Bu chòir dhut.

[Màiri-Anna] Chan fhaigh.

[Ùisdean] Tha fàilte romhad co-dhiù.

[Iain] Chan fhaigh gu dearbh fhèin.

[Ùisdean] Tha fàilte air an dà sgioba ma-thà.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

Welcoming Marisa and DJ

English Beurla

[Hugh Dan] Welcome to Aibisidh where I, High Dan MacLennan, will be trying to lasso and keep a tether on two teams of experts – or at least a couple of folk that have joined us tonight and to whom we’ve tied a rope– and they are going against each other to solve the riddles of the Gaelic language. Two teams that must be well behaved or I will come at them with the shinty stick. We will see if it will be needed. Perhaps none of us though will be much more educated at the end of this series of programmes but we hope to raise a smile and that in the passing you will catch a new word or phrase or information. The teams then and on my left hand side and tonight’s captain, John Carmichael. Now perhaps …

[John] Yes, Hugh Dan.

[Hugh Dan] … as some of you will know, occasionally John is named amongst the most famous people to have come out of the Isle of Islay. He is famous enough in the world of Gaelic broadcasting but he would prefer that people didn’t so often think that he is John Carmichael the accordion player.

[John] They still phone me.

[Hugh Dan] Do they still phone you?

[John] “Will you play at a wedding here and there?”

[Hugh Dan] I hope that you turn them down.

[John] I turn them down.

[Hugh Dan] You turn them down.

[John] But here now though, it’s got to be a good while since you last picked up a shinty stick.

[Hugh Dan] It is, but it may happen again tonight if you’re not careful. With John this time, someone else that we all know well. She is Marisa Macdonald. Marisa was born, raised and still lives in Upper Bayble in Point. Now that is in the Isle of Lewis, for those of you that don’t know. And apparently there isn’t anywhere else that she would choose to live. There is no place like home. and so on. She is married with three children, a son and two daughters, and she has a blast of grandchildren now too although you wouldn’t think that to look at her. She is somewhat bossy, as is every woman from Lewis. That is what they tell me anyway. You won’t deny it, would you Marisa?

[Marisa] I would, yes, yes, oh yes. Uh huh. I will leave other people to say that but I would deny it.

[Hugh Dan] And how many grandchildren is there now?

[Marisa] The third one arrived recently!

[Hugh Dan] Marisa’s third grandchildren. Well done. Well on my right handside, it is Mary-Anne Macdonald that rules the roost there. Mary-Anne has toured the world many times before she rested here. She was raised in South Uist but it was in Port of Menteith that she went to school initially and where she picked up …

[Mary-Anne] A good part.

[Hugh Dan] … the little English that she has. Mary-Anne has ties with many of the western isles but it is in Berneray that she now lives when she isn’t travelling Europe and learning new languages between Spanish, Russian and German. How many do you have now, Mary-Anne?

[Mary-Anne] Two or three for sure and a few fragments.

[Hugh Dan] Fragments?

[Mary-Anne] Fragments.

[John] Including Gaelic.

[Hugh Dan] And fragment of Gaelic? Sheet of Gaelic?

[Mary-Anne] I hope that my Gaelic is fluent.

[Hugh Dan] Well we’ll see how you get on with the Gaelic anyway. Donald John MacIntyre is with Mary-Anne. DJ, as he is best known, was born in Glasgow the very day that there was a nuclear test in France. Therefore he had a kind of green appearance when he was born. That influenced the football team that he follows, part of the time anyway. He has improved since he started following Inverness Caley Thistle though. He was raised in Boisdale – or is it Borstal? – in South Uist and like many other guys he himself admits that he didn’t do as well in school as he ought to have. Today DJ is heavily involved in supporting Gaelic learners. He is definitely not a one-trick pony. You ought to be on my left handside though, Donald John, ought you not?

[Donald John] Maybe. Clì!

[Hugh Dan] Did you like that? I might give myself a mark for that.

[Donald John] You ought to.

[Mary-Anne] No.

[Hugh Dan] Welcome to you anyway.

[John] You certainly won’t get.

[Hugh Dan] The two teams are welcomed then.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.