FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Watch Gaelic Coimhead Gàidhlig

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Gaoth chalpach bho dheas

Gaelic Gàidhlig

[Dòmhnall] Bha dà rud gu sònraichte a dhìth air Johnson fhèin – talamh fhaighinn agus daoine a stèidheachadh air an talamh sin. Bha seachd ceud mìle acair-fearainn aige nach do chuir duine làmh air a-riamh, an aon mheud ris na h-Eileanan Siar air fad. Dè a b’ fheàrr na a thoirt do dhaoine a bheireadh dha an t-urram a bha a dhìth air ’s a chitheadh e mar nàdar de cheann-cinnidh – na Gàidheil a bha a-nise gam pàigheadh dheth às na rèisimeidean.

[Dòmhnall] Ann an seachd deug trì fichead ’s a trì fhuair trì ceud oifigear ’s saighdear Gàidhealach fearann ann an sgìre Mhohawk bho Johnson. Cha b’ fhada gun deigheadh coimhearsnachd Ghàidhealach à Mhohawk am meud gu mòr le tuilleadh Ghàidheil a’ tighinn dìreach à Alba.

[Dòmhnall] Ann an Alba fhèin bha gaoth fhuar bho dheas a’ sèideadh tro ghlinn ’s tro mhonaidhean na Gàidhealtachd. Thug i leatha modhan ùra bho thaobh a-muigh ’s gu h-àraidh nòsan ùra calpach na Roinn Eòrpa. Bha an t-seann choimhearsnachd a bh’ air dìon ’s glèidheadh a chur air an t-sluagh far linntean ag atharrachadh gu mòr.

[Crisdean] Tha na màil a’ dol suas gu h-uabhasach. Bha feum aig na cinn-cinnidh air airgead airson, fhios agad, mar a bha iad shìos anns a’ cheann a deas – leòm, aodaichean leòmach, taighean mòra ann an Lunnainn ’s ann an Glaschu ’s ann an àiteachan ’s mar sin bha feum aca air airgead agus b’ e a’ chiad ràmh a rinn iad na màil aig an luchd-taca a chur suas gus mu dheireadh nach b’ urrainn do thòrr dhen luchd-taca sin a phàigheadh. Mar a bha na màil acasan a’ dol suas, can chaidh iad suas còig uimhir ann an Gleanna Garradh, mar sin dh’fheumadh iadsan na màil ’s na rudan beaga a bha càch a’ toirt dhaibh, an sluagh fhèin a’ toirt dhaibhsan, dh’fheumadh sin a dhol suas. Bha gu leòr den luchd-taca, eil fhios agad, nach robh airson sin a dhèanamh air an t-sluagh ann agus chuir sin tòrr dhiubh a-mach, ach anns an fharsaingeachd agus air feadh na Gàidhealtachd air fad cha b’ urrainn dhaibh na bha seo de mhàl a phàigheadh. Cha robh an t-airgead ann.

Chaidh am prògram seo, Na h-Eilthirich, a chraoladh an toiseach ann an 1999.

 

 

A capitalistic wind from the south

English Beurla

[Donald] Johnson himself needed two things in particular – to get land and to settle people on that land. He had 7,000 acres of land that had never been touched, the same size as the entire Western Isles. What better than to give it to people who would give him the respect that he needed and who would see him as a sort of clan chief – the Gaels that were now paid off from the regiments.

[Donald] In 1763 300 Highland officers and soldiers received land in the area of Mohawk from Johnson. It wouldn’t be long until the Highland community in Mohawk grew vastly with more Gaels coming straight from Scotland.

[Donald] In Scotland itself there was a cold southerly wind blowing through the Highlands’ glens and moorland. It brought new fashions from the outside and new, European capitalistic customs in particular. The ancient community that had protected and preserved its people for centuries was dramatically changing.

[Christian] The rents are increasing terribly. The clan chiefs need money for, you know, how they were down in the south – naity, fancy clothes, big houses in London and in Glasgow and in places and so they needed money and the first stroke that they did was increase the tackmen’s rents until eventually many of the tacksmen couldn’t pay it. As their rents increased, for example they went up five hundred percent in Glengarry, they needed the rents and the small things that others gave them, the people themselves gave them, that needed to be raised. Plenty of the tacksmen were, you know, they didn’t at all want to do that to the people and that evicted many of them, but in general and across the whole of the Highlands they couldn’t pay this amount of rent. There wasn’t the money.

This programme, Na h-Eilthirich, was first broadcast in 1999.

 

 

Gaoth chalpach bho dheas

Gaelic Gàidhlig

[Dòmhnall] Bha dà rud gu sònraichte a dhìth air Johnson fhèin – talamh fhaighinn agus daoine a stèidheachadh air an talamh sin. Bha seachd ceud mìle acair-fearainn aige nach do chuir duine làmh air a-riamh, an aon mheud ris na h-Eileanan Siar air fad. Dè a b’ fheàrr na a thoirt do dhaoine a bheireadh dha an t-urram a bha a dhìth air ’s a chitheadh e mar nàdar de cheann-cinnidh – na Gàidheil a bha a-nise gam pàigheadh dheth às na rèisimeidean.

[Dòmhnall] Ann an seachd deug trì fichead ’s a trì fhuair trì ceud oifigear ’s saighdear Gàidhealach fearann ann an sgìre Mhohawk bho Johnson. Cha b’ fhada gun deigheadh coimhearsnachd Ghàidhealach à Mhohawk am meud gu mòr le tuilleadh Ghàidheil a’ tighinn dìreach à Alba.

[Dòmhnall] Ann an Alba fhèin bha gaoth fhuar bho dheas a’ sèideadh tro ghlinn ’s tro mhonaidhean na Gàidhealtachd. Thug i leatha modhan ùra bho thaobh a-muigh ’s gu h-àraidh nòsan ùra calpach na Roinn Eòrpa. Bha an t-seann choimhearsnachd a bh’ air dìon ’s glèidheadh a chur air an t-sluagh far linntean ag atharrachadh gu mòr.

[Crisdean] Tha na màil a’ dol suas gu h-uabhasach. Bha feum aig na cinn-cinnidh air airgead airson, fhios agad, mar a bha iad shìos anns a’ cheann a deas – leòm, aodaichean leòmach, taighean mòra ann an Lunnainn ’s ann an Glaschu ’s ann an àiteachan ’s mar sin bha feum aca air airgead agus b’ e a’ chiad ràmh a rinn iad na màil aig an luchd-taca a chur suas gus mu dheireadh nach b’ urrainn do thòrr dhen luchd-taca sin a phàigheadh. Mar a bha na màil acasan a’ dol suas, can chaidh iad suas còig uimhir ann an Gleanna Garradh, mar sin dh’fheumadh iadsan na màil ’s na rudan beaga a bha càch a’ toirt dhaibh, an sluagh fhèin a’ toirt dhaibhsan, dh’fheumadh sin a dhol suas. Bha gu leòr den luchd-taca, eil fhios agad, nach robh airson sin a dhèanamh air an t-sluagh ann agus chuir sin tòrr dhiubh a-mach, ach anns an fharsaingeachd agus air feadh na Gàidhealtachd air fad cha b’ urrainn dhaibh na bha seo de mhàl a phàigheadh. Cha robh an t-airgead ann.

Chaidh am prògram seo, Na h-Eilthirich, a chraoladh an toiseach ann an 1999.

 

 

A capitalistic wind from the south

English Beurla

[Donald] Johnson himself needed two things in particular – to get land and to settle people on that land. He had 7,000 acres of land that had never been touched, the same size as the entire Western Isles. What better than to give it to people who would give him the respect that he needed and who would see him as a sort of clan chief – the Gaels that were now paid off from the regiments.

[Donald] In 1763 300 Highland officers and soldiers received land in the area of Mohawk from Johnson. It wouldn’t be long until the Highland community in Mohawk grew vastly with more Gaels coming straight from Scotland.

[Donald] In Scotland itself there was a cold southerly wind blowing through the Highlands’ glens and moorland. It brought new fashions from the outside and new, European capitalistic customs in particular. The ancient community that had protected and preserved its people for centuries was dramatically changing.

[Christian] The rents are increasing terribly. The clan chiefs need money for, you know, how they were down in the south – naity, fancy clothes, big houses in London and in Glasgow and in places and so they needed money and the first stroke that they did was increase the tackmen’s rents until eventually many of the tacksmen couldn’t pay it. As their rents increased, for example they went up five hundred percent in Glengarry, they needed the rents and the small things that others gave them, the people themselves gave them, that needed to be raised. Plenty of the tacksmen were, you know, they didn’t at all want to do that to the people and that evicted many of them, but in general and across the whole of the Highlands they couldn’t pay this amount of rent. There wasn’t the money.

This programme, Na h-Eilthirich, was first broadcast in 1999.