FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Entertainment Dibhearsan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

A' cur fàilte air Màiri 's Niall

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Fàilte oirbh gu Aibisidh agus gu dearbh am prògram mu dheireadh dhan t-sreath seo. Bidh mise, Ùisdean MacIllFhinnein, a' feuchainn ri smachd a chumail air dà sgioba de dh’eòlaichean - no co-dhiù duine no dithis a th’ air aoigheachd againn - 's a tha a' dol a dh'fheuchainn air a chèile airson toinneamhan cànan nan Gàidheal fhuasgladh. Dà sgioba a dh’fheumas a bhith gu math modhail no thig mise orra leis a’ chaman, ma bhios feum agam. No 's dòcha gum biodh e na b' fhirinniche a ràdh ge-tà gu bheil iad beagan nas eòlaiche air faclairean an leithid Dwelly na tha a' chuid as motha de dhaoine agus cuimhnichibh gu bheil faclairean eile rin ceannachd cuideachd, mar a chanas am BBC. Dh'fhaodadh nach bi duine againn ge-tà mòran nas foghlamaichte aig deireadh na cùise ach tha sinn an dòchas gum bi gàire no dhà na lùib agus gum faigh sibh toileachas às a' phrògram. Na sgiobaidhean ma-thà agus air mo làimh chlì an sgiobair, Iain MacIlleMhìcheil. "'S ann an Ìle, 's ann an Ìle, 's ann an Ìle a rugadh Iain".

[Iain] Tiocaid sgiobaire agam a-nise.

[Ùisdean] A bheil?

[Iain] Às dèidh nam prògraman ...

[Ùisdean] Mar as dòcha a bhios fios agaibh a-nis, eilean cho bòidheach 's a th' ann 's e fhèin cho ainmeil ri duine eile ann an saoghal na Gàidhlig an-diugh ach tha aon rud a bhios ga rothaigeadh. B' fheàrr leis nach robh daoine cho tric a' smaoineachadh gur esan Iain MacIlleMhìcheil a bhios a' cluich a' bhogsa. Bha tomhais den fhìrinn ...

[Iain] Gu h-àraid muinntir nan cìsean.

[Ùisdean] Muinntir nan cìsean.

[Iain] Tha an leithid air tachairt dhomh.

[Ùisdean] Tha iad a' cur fios thugad?

[Iain] Tha iad a' cur an dà chuid còmhla. Mo thuarastal agus a thuarastal.

[Ùisdean] Na bi a' gabhail ri càil, Iain. Uill còmhla ri Iain an turas seo, teile air a bheil sinn uile gu math eòlach - Màiri Bremner, no Màiri Bràmair, mar a ghabhas mi oirre a-nochd. 'S ann à Dalabrog a tha Màiri agus chaidh i dhan sgoil anns a' Ghearasdan, agus chòrd e rithe cho math 's gun do thill i fhèin ann a theagaisg an uair sin. Phòs i bodach le feusag, Raibeart, agus thàinig oirre an uair sin a dhol a dh'obair dhan taigh-òsta aige ann am Baile a' Chaolais. Tha e coltach gur ann air seòrsa de blind date a choinnich i fhèin 's Robert. B' e a caraid a bha ag ràdh gun robh e airson Gàidhlig ionnsachadh, agus tha e air a bhith ag ionnsachadh bhon an uair sin. Thathas eòlach air Màiri bhon a chuir i seachad bliadhnaichean air Comhairle nan Eilean Siar, agus na h-ùine fhèin tha i dèidheil air stock cars, leughadh agus siubhail an t-saoghail, gu h-àraidh New Zealand far a bheil ogha aice. A Mhàiri, bha 's dòcha barrachd den fhìrinn an siud na bh' ann mu dheidhinn Iain, an robh?

[Màiri] Bha.

[Ùisdean] Chan eil thu ag aideachadh ri càil!

[Màiri] Dè tha thu ag iarraidh orm?

[Iain] Stock cars?

[Ùisdean] Stock cars. Càite a bheil thu a' faighinn nan stock cars ann an Uibhist?

[Màiri] Ò chan ann ann an Uibhist idir ach anns a' Ghearasdan, ann am Baile a' Chaolais.

[Ùisdean] Ò ann am Baile a' Chaolais.

[Màiri] Ò 's ann agus bha mi racing stock cars.

[Ùisdean] Uill.

[Màiri] Seo a-nis.

[Ùisdean] Uill 's dòcha gum bruidhinn sinn air sin a-nochd fhathast. Agus air mo làimh dheis an t-seachdain seo ge-tà, mar as àbhaist tha Màiri-Anna NicDhòmhnaill. Tha ise air iomadach cuairt a chur air an t-saoghal cuideachd mus do ràinig i seo.

[Màiri-Anna] Ann an stock car.

[Ùisdean] Rugadh Màiri-Anna ann an Uibhist a Deas ach tha i an-diugh air seatlaigeadh ann am Beàrnaraigh. Feumaidh sibh a bhith mothachail uair sam bith a tha sibh a' dol a bhruidhinn mu deidhinn gu bheil i air a bhith a' frithealadh oilthighean na dùthcha agus gu bheil alt aice air iomadach cànain - Spàinntis, Ruiseanais agus Gearmailtis nam measg. Bithibh faiceallach, a chàirdean. A Mhàiri-Anna, cha bhi iad gu feum sam bith dhut a-nochd.

[Màiri-Anna] A bheil thu cinnteach?

[Ùisdean] Uill chan eil fhios a'm ach chan eil mi a' smaoineachadh gum bi.

[Màiri-Anna] Chì sinn.

[Ùisdean] 'S dòcha gun dèan thu feum dheth. Cleas Màiri-Anna ge-tà tha Niall Mitchison e fhèin air a bhith ann an co-dhiù trì oilthighean fad a bheatha. Leis a sin tha fìor eòlas aige air rudan cuideachd nach bi gu feum idir air Aibisidh, leithid ge-tà, eadar-dhealaichte bho Mhàiri-Anna, matamataigs, poilitigs, cànan nan Ceilteach agus obair choimpiutairean. Bha cuid agaibh eòlach air bhon uair a bha e a' siubhail air feadh Alba a' reic leabhraichean a-mach à cùl bhàn Comhairle nan Leabhraichean. Bhiodh e a' dràibheadh, a' cluich na fìdeig agus a' cur às a chorp mu ghnothaichean mòra an t-saoghail uileadh aig an aon àm. Bha Niall 's a theaghlach a' fuireach thall thairis. Tha iad a-nis air ais ann an Dùn Èideann. 'S ann ann an Cinn Tìre a thog e a' Ghàidhlig an toiseach. Cheannaich e a' chiad leabhar gràmair aige nuair a bha e deich bliadhna a dh'aois. A Nèill, chan eil fhios a'm dè na bha siud den fhìrinn.

[Niall] Tha mi a' smaoineachadh gun robh an fhìrinn, cuid mhath den fhìrinn ann.

[Ùisdean] Bha an gnothaich mu dheidhinn an dràibhidh ceart.

[Niall] Tha fhios agad. A bheil agam ri tomhas an e fìrinn no breug a bh' ann? Am faigh mi puing air a shon?

[Ùisdean] Tha mise ag innse dhut gu bheil tomhais mhath den fhìrinn ann.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

Welcoming Mairi and Neil

English Beurla

[Hugh Dan] Welcome to Aibisidh and indeed the final programme of this series. I, Hugh Dan MacLennan, will be trying to control two teams of experts – or at least a couple of folk that have joined us – and they are going against each other to solve the riddles of the Gaelic language. Two teams that must be well behaved or I will come at them with the shinty stick, if I need to. Or perhaps it would be truer to say though that they are a little more knowledgeable than most of dictionaries such as Dwelly and remember other dictionaries are available to purchase too, as the BBC says. Perhaps none of us though will be much more educated at the end of things but we hope to raise a smile or two and that you enjoy the programme. The teams then and on my left hand side the captain, John Carmichael. "In Islay, in Islay, in Islay that John was born".

[John] I have a captain's ticket now.

[Hugh Dan] Do you?

[John] After the programmes ...

[Hugh Dan] As perhaps you will know now, the most beautiful island and he himself is the most well-known in the Gaelic world today but there is one thing that winds him up. He would prefer that people didn't so often think that he is John Carmichael that plays the accordion. There was a measure of truth...

[John] Especially the tax folk.

[Hugh Dan] The tax folk.

[John] Such has happened to me.

[Hugh Dan] They contact you?

[John] They combine the two. My salary and his salary.

[Hugh Dan] Don't accept anything, John. Well with John this time, another woman that we all know well - Mairi Bremner, or Mairi Sweetheart as I will call her tonight. Mairi is from Daliburgh and she went to school in Fort William, and she liked it so much that she then returned there to teach. She married an old man with a beard, Robert, and she then had to go to work at his hotel in Ballachulish. Apparently it was on a sort of blind date that she and Robert met. He was her friend who said that he wanted to learn Gaelic, and he has been learning ever since. Mairi is known from her years spent at Comhairle nan Eilean Siar (Western Isles' Council), and in her own time she is keen on stock cars, reading and traveling the world, especially New Zealand when she has a cousin. Mairi, perhaps there was more truth there than there was about John, was there?

[Mairi] There was.

[Hugh Dan] You are not admitting to anything!

[Mairi] What do you want from me?

[John] Stock cars?

[Hugh Dan] Stock cars. Where do you get the stock cars in Uist?

[Mairi] Oh not in Uist at all but in Fort William, in Ballachulish.

[Hugh Dan] Oh in Ballachulish.

[Mairi] Oh yes and I was racing stock cars.

[Hugh Dan] Well.

[Mairi] There now.

[Hugh Dan] Well maybe we will talk about that tonight yet. And on my right hand side this week though, as per usual Mary-Anne MacDonald. She has travelled the world many times too before she reached here.

[Mary-Anne] In a stock car.

[Hugh Dan] Mary-Anne was born in South Uist but she has today settled in Berneray. You must be aware any time that you are going to speak about her that she has been attending the country's universities and that she has a aptitude for many languages - including Spanish, Russian and German. Be careful, friends. Mary-Anne, they will be no use to you tonight.

[Mary-Anne] Are you sure?

[Hugh Dan] Well I don't know but I don't think that they will.

[Mary-Anne] We will see.

[Hugh Dan] Perhaps you will use it. Like Mary-Anne though Neil Mitchison himself has been in at least three universities throughout his life. Therefore he also has a great knowledge of things that will be of no use at all on Aibisidh, such as though, differently from Mary-Anne, mathematics, politics, Celtic language and computer studies. Some of you knew him from when he travelled around Scotland selling books out of the back of the Book Council's van. He used to drive, play the whistle and rant about great worldly matters all at the same time. Neil and his family lived abroad. They are now back in Edinburgh. It was in Kintyre that he learnt Gaelic initially. He bought his first grammar book when he was ten years old. Neil, I don't know how much of that was true.

[Neil] I think that the truth was, most of it was true.

[Hugh Dan] The thing about the driving was correct.

[Neil] You know. Do I have to guess is it true or false? Will I get a point for it?

[Hugh Dan] I am telling you that a fair bit of it is true.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.

 

 

A' cur fàilte air Màiri 's Niall

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Fàilte oirbh gu Aibisidh agus gu dearbh am prògram mu dheireadh dhan t-sreath seo. Bidh mise, Ùisdean MacIllFhinnein, a' feuchainn ri smachd a chumail air dà sgioba de dh’eòlaichean - no co-dhiù duine no dithis a th’ air aoigheachd againn - 's a tha a' dol a dh'fheuchainn air a chèile airson toinneamhan cànan nan Gàidheal fhuasgladh. Dà sgioba a dh’fheumas a bhith gu math modhail no thig mise orra leis a’ chaman, ma bhios feum agam. No 's dòcha gum biodh e na b' fhirinniche a ràdh ge-tà gu bheil iad beagan nas eòlaiche air faclairean an leithid Dwelly na tha a' chuid as motha de dhaoine agus cuimhnichibh gu bheil faclairean eile rin ceannachd cuideachd, mar a chanas am BBC. Dh'fhaodadh nach bi duine againn ge-tà mòran nas foghlamaichte aig deireadh na cùise ach tha sinn an dòchas gum bi gàire no dhà na lùib agus gum faigh sibh toileachas às a' phrògram. Na sgiobaidhean ma-thà agus air mo làimh chlì an sgiobair, Iain MacIlleMhìcheil. "'S ann an Ìle, 's ann an Ìle, 's ann an Ìle a rugadh Iain".

[Iain] Tiocaid sgiobaire agam a-nise.

[Ùisdean] A bheil?

[Iain] Às dèidh nam prògraman ...

[Ùisdean] Mar as dòcha a bhios fios agaibh a-nis, eilean cho bòidheach 's a th' ann 's e fhèin cho ainmeil ri duine eile ann an saoghal na Gàidhlig an-diugh ach tha aon rud a bhios ga rothaigeadh. B' fheàrr leis nach robh daoine cho tric a' smaoineachadh gur esan Iain MacIlleMhìcheil a bhios a' cluich a' bhogsa. Bha tomhais den fhìrinn ...

[Iain] Gu h-àraid muinntir nan cìsean.

[Ùisdean] Muinntir nan cìsean.

[Iain] Tha an leithid air tachairt dhomh.

[Ùisdean] Tha iad a' cur fios thugad?

[Iain] Tha iad a' cur an dà chuid còmhla. Mo thuarastal agus a thuarastal.

[Ùisdean] Na bi a' gabhail ri càil, Iain. Uill còmhla ri Iain an turas seo, teile air a bheil sinn uile gu math eòlach - Màiri Bremner, no Màiri Bràmair, mar a ghabhas mi oirre a-nochd. 'S ann à Dalabrog a tha Màiri agus chaidh i dhan sgoil anns a' Ghearasdan, agus chòrd e rithe cho math 's gun do thill i fhèin ann a theagaisg an uair sin. Phòs i bodach le feusag, Raibeart, agus thàinig oirre an uair sin a dhol a dh'obair dhan taigh-òsta aige ann am Baile a' Chaolais. Tha e coltach gur ann air seòrsa de blind date a choinnich i fhèin 's Robert. B' e a caraid a bha ag ràdh gun robh e airson Gàidhlig ionnsachadh, agus tha e air a bhith ag ionnsachadh bhon an uair sin. Thathas eòlach air Màiri bhon a chuir i seachad bliadhnaichean air Comhairle nan Eilean Siar, agus na h-ùine fhèin tha i dèidheil air stock cars, leughadh agus siubhail an t-saoghail, gu h-àraidh New Zealand far a bheil ogha aice. A Mhàiri, bha 's dòcha barrachd den fhìrinn an siud na bh' ann mu dheidhinn Iain, an robh?

[Màiri] Bha.

[Ùisdean] Chan eil thu ag aideachadh ri càil!

[Màiri] Dè tha thu ag iarraidh orm?

[Iain] Stock cars?

[Ùisdean] Stock cars. Càite a bheil thu a' faighinn nan stock cars ann an Uibhist?

[Màiri] Ò chan ann ann an Uibhist idir ach anns a' Ghearasdan, ann am Baile a' Chaolais.

[Ùisdean] Ò ann am Baile a' Chaolais.

[Màiri] Ò 's ann agus bha mi racing stock cars.

[Ùisdean] Uill.

[Màiri] Seo a-nis.

[Ùisdean] Uill 's dòcha gum bruidhinn sinn air sin a-nochd fhathast. Agus air mo làimh dheis an t-seachdain seo ge-tà, mar as àbhaist tha Màiri-Anna NicDhòmhnaill. Tha ise air iomadach cuairt a chur air an t-saoghal cuideachd mus do ràinig i seo.

[Màiri-Anna] Ann an stock car.

[Ùisdean] Rugadh Màiri-Anna ann an Uibhist a Deas ach tha i an-diugh air seatlaigeadh ann am Beàrnaraigh. Feumaidh sibh a bhith mothachail uair sam bith a tha sibh a' dol a bhruidhinn mu deidhinn gu bheil i air a bhith a' frithealadh oilthighean na dùthcha agus gu bheil alt aice air iomadach cànain - Spàinntis, Ruiseanais agus Gearmailtis nam measg. Bithibh faiceallach, a chàirdean. A Mhàiri-Anna, cha bhi iad gu feum sam bith dhut a-nochd.

[Màiri-Anna] A bheil thu cinnteach?

[Ùisdean] Uill chan eil fhios a'm ach chan eil mi a' smaoineachadh gum bi.

[Màiri-Anna] Chì sinn.

[Ùisdean] 'S dòcha gun dèan thu feum dheth. Cleas Màiri-Anna ge-tà tha Niall Mitchison e fhèin air a bhith ann an co-dhiù trì oilthighean fad a bheatha. Leis a sin tha fìor eòlas aige air rudan cuideachd nach bi gu feum idir air Aibisidh, leithid ge-tà, eadar-dhealaichte bho Mhàiri-Anna, matamataigs, poilitigs, cànan nan Ceilteach agus obair choimpiutairean. Bha cuid agaibh eòlach air bhon uair a bha e a' siubhail air feadh Alba a' reic leabhraichean a-mach à cùl bhàn Comhairle nan Leabhraichean. Bhiodh e a' dràibheadh, a' cluich na fìdeig agus a' cur às a chorp mu ghnothaichean mòra an t-saoghail uileadh aig an aon àm. Bha Niall 's a theaghlach a' fuireach thall thairis. Tha iad a-nis air ais ann an Dùn Èideann. 'S ann ann an Cinn Tìre a thog e a' Ghàidhlig an toiseach. Cheannaich e a' chiad leabhar gràmair aige nuair a bha e deich bliadhna a dh'aois. A Nèill, chan eil fhios a'm dè na bha siud den fhìrinn.

[Niall] Tha mi a' smaoineachadh gun robh an fhìrinn, cuid mhath den fhìrinn ann.

[Ùisdean] Bha an gnothaich mu dheidhinn an dràibhidh ceart.

[Niall] Tha fhios agad. A bheil agam ri tomhas an e fìrinn no breug a bh' ann? Am faigh mi puing air a shon?

[Ùisdean] Tha mise ag innse dhut gu bheil tomhais mhath den fhìrinn ann.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

Welcoming Mairi and Neil

English Beurla

[Hugh Dan] Welcome to Aibisidh and indeed the final programme of this series. I, Hugh Dan MacLennan, will be trying to control two teams of experts – or at least a couple of folk that have joined us – and they are going against each other to solve the riddles of the Gaelic language. Two teams that must be well behaved or I will come at them with the shinty stick, if I need to. Or perhaps it would be truer to say though that they are a little more knowledgeable than most of dictionaries such as Dwelly and remember other dictionaries are available to purchase too, as the BBC says. Perhaps none of us though will be much more educated at the end of things but we hope to raise a smile or two and that you enjoy the programme. The teams then and on my left hand side the captain, John Carmichael. "In Islay, in Islay, in Islay that John was born".

[John] I have a captain's ticket now.

[Hugh Dan] Do you?

[John] After the programmes ...

[Hugh Dan] As perhaps you will know now, the most beautiful island and he himself is the most well-known in the Gaelic world today but there is one thing that winds him up. He would prefer that people didn't so often think that he is John Carmichael that plays the accordion. There was a measure of truth...

[John] Especially the tax folk.

[Hugh Dan] The tax folk.

[John] Such has happened to me.

[Hugh Dan] They contact you?

[John] They combine the two. My salary and his salary.

[Hugh Dan] Don't accept anything, John. Well with John this time, another woman that we all know well - Mairi Bremner, or Mairi Sweetheart as I will call her tonight. Mairi is from Daliburgh and she went to school in Fort William, and she liked it so much that she then returned there to teach. She married an old man with a beard, Robert, and she then had to go to work at his hotel in Ballachulish. Apparently it was on a sort of blind date that she and Robert met. He was her friend who said that he wanted to learn Gaelic, and he has been learning ever since. Mairi is known from her years spent at Comhairle nan Eilean Siar (Western Isles' Council), and in her own time she is keen on stock cars, reading and traveling the world, especially New Zealand when she has a cousin. Mairi, perhaps there was more truth there than there was about John, was there?

[Mairi] There was.

[Hugh Dan] You are not admitting to anything!

[Mairi] What do you want from me?

[John] Stock cars?

[Hugh Dan] Stock cars. Where do you get the stock cars in Uist?

[Mairi] Oh not in Uist at all but in Fort William, in Ballachulish.

[Hugh Dan] Oh in Ballachulish.

[Mairi] Oh yes and I was racing stock cars.

[Hugh Dan] Well.

[Mairi] There now.

[Hugh Dan] Well maybe we will talk about that tonight yet. And on my right hand side this week though, as per usual Mary-Anne MacDonald. She has travelled the world many times too before she reached here.

[Mary-Anne] In a stock car.

[Hugh Dan] Mary-Anne was born in South Uist but she has today settled in Berneray. You must be aware any time that you are going to speak about her that she has been attending the country's universities and that she has a aptitude for many languages - including Spanish, Russian and German. Be careful, friends. Mary-Anne, they will be no use to you tonight.

[Mary-Anne] Are you sure?

[Hugh Dan] Well I don't know but I don't think that they will.

[Mary-Anne] We will see.

[Hugh Dan] Perhaps you will use it. Like Mary-Anne though Neil Mitchison himself has been in at least three universities throughout his life. Therefore he also has a great knowledge of things that will be of no use at all on Aibisidh, such as though, differently from Mary-Anne, mathematics, politics, Celtic language and computer studies. Some of you knew him from when he travelled around Scotland selling books out of the back of the Book Council's van. He used to drive, play the whistle and rant about great worldly matters all at the same time. Neil and his family lived abroad. They are now back in Edinburgh. It was in Kintyre that he learnt Gaelic initially. He bought his first grammar book when he was ten years old. Neil, I don't know how much of that was true.

[Neil] I think that the truth was, most of it was true.

[Hugh Dan] The thing about the driving was correct.

[Neil] You know. Do I have to guess is it true or false? Will I get a point for it?

[Hugh Dan] I am telling you that a fair bit of it is true.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.