FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Entertainment Dibhearsan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Dithis Leòdhasach air aoigheachd Aibisidh

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Halò agus fàilte oirbh bhuamsa Ùisdean MacIllFhinnein a-rithist gu Aibisidh. Sreath ùr agus mise an seo air mo liathachadh a’ feuchainn ri còrdadh a chumail eadar dà sgioba de shàr fhaclairean. Dà sgioba a tha cho mòr nam barail fhèin gun robh iad gan call fhèin a’ feuchainn ri bhith nar cuideachd. Leis a sin bidh sinn a’ sùileachadh gum bi a h-uile duine againn gu math nas glice agus nas pongaile aig deireadh an t-sreath phrògraman a tha seo. Uill chì sinn, ach tha mi cinnteach gum bi spòrs agus fealla-dhà gu leòr againn mar a tha sinn a’ dol air adhart. Gu na sgiobaidhean ma-thà agus na sgiobairean an toiseach. Air mo làimh chlì, an sgiobair an craoladair Iain MacIlleMhìcheil. Caraid nan ceud, tha mi cinnteach, air a bheil a h-uile duine againn eòlach ach tha e fhèin a cheart cho eòlach air daoine eile agus cha mhòr gu bheil duine ann an saoghal na Gàidhlig nach do nochd air a’ phrògram aige oidhche Haoine. Agus tha iad ag ràdh ma nochdas tu trì tursan air MacIlleMhìcheil nach eil a’ chòrr an dàn dhut. A bheil duine ann fhathast, Iain, a bu mhiann leat a bhith air a’ phrògram ...

[Iain] Ò ’s iomadh duine sin.

[Ùisdean] ... nach do nochd?

[Iain] ’S iomadh duine sin, Ùisdein, ...

[Ùisdean] Leithid?

[Iain] ... ged a bhiodamaid a’ dol. Coinneach Mòr ...

[Ùisdean] Cha robh e air fhathast?

[Iain] ... MacÌomhair. Cha robh.

[Ùisdean] Uill tha mi a’ smaoineachadh gur e cuireadh a tha sin do Choinneach aig an ìre seo. Còmhla ri Iain ge-tà an turas seo tha “Arna” NicLeòid, mar a chanas iad rithe anns an Rubha ann an Leòdhas, far an do thòisich i cleas a h-uile duine eile ann an sin a’ fuaimneachadh faclan mar “tunnag” gu h-annasach agus “bliadhna” ann an dòigh a tha do-dhèanta dhan chòrr dhen t-saoghal. Rinn i iomadach cùrsa bogaidh anns a’ mhòine far an do thog i sgilean beatha mar Rubhach, rud a tha i an dòchas nach tig oirre a dhèanamh a-chaoidh tuilleadh. Tha fhios nach eil cus diofair eadar a bhith anns a’ pholl-mònach agus a bhith a’ chumhachd anns a’ Phàrlamaid ann an Westminster, far a bheil i a’ leantainn sgeulachdan mòra na dùthcha san latha a th’ ann. Rinn i a dìcheall dualchainnt an Rubha a sgapadh air feadh na Roinn Eòrpa cuideachd ’s i ag obair air a’ phrògram Eòrpa. Anna, an robh blas-cainnte Gàidhlig an Rubha riamh na chuideachadh no na bhacadh dhut an teis-mheadhan na Roinn Eòrpa?

[Anna] Tha e an-còmhnaidh na chuideachadh. Chan eil e riamh na chnap-starraidh ann an àite sam bith, gu h-àraid thall thairis.

[Ùisdean] ’S ann a tha e a’ cur gleans air do chòmhradh .

[Anna] Tha e a’ cur ... ’S abair gleans!

[Ùisdean] Uill cluinnidh sinn an gleans a tha sin a-nochd fhathast. Agus air mo làimh dheis, Màiri Anna NicDhòmhnaill, a bha uaireigin a’ leughadh nan naidheachdan air Radio nan Gàidheal nuair a dh’fheumaiste a bhith a’ rothaigeadh an wireless seach a bhith gan obrachadh le panels na grèine bho mhullach an taighe. Tha Màiri Anna teuchd air na curries mar a tha fhios againn agus tha amharas agam gu bheil fhios agam dè bhios fa-near dhi nuair a bhios sinn deiseil ann an seo a-nochd. A Mhàiri Anna, cha do chuir mi sannd a’ bhìdhe ... chan eil an t-acras ort aig an ìre seo, a bheil?

[Màiri Anna] ’S ann a bha mise a’ smaoineachadh gur ann a bha thu ag amas air na stòcainnean fèilidh a bha thu ag iarraidh orm a dhèanamh dhut.

[Ùisdean] Uill ... Bu chòir dhut crìoch a chur orra mus mi an oidhche a-mach. Tha mi a’ smaoineachadh gur e sin an rud a tha còir agad a bhith a’ dèanamh. Ach co-dhiù, còmhla ri Màiri Anna airson taic a chumail rithe, Coinneach Mòr MacÌomhair, no airson a bhith na chrois buileach ’s dòcha a th’ air aiseirigh a dhèanamh an dèidh dha a bhith air a’ chiad shreath de dh’Aibisidh bho linn cogadh nan con. A Choinnich, nach ann ort a tha am piseach air a thighinn!

[Coinneach] Uill bha dùil agam gur e a bha thu a’ dol a ràdh nach tàinig atharrachadh sam bith orm, agus ’s e sin a bh’ air còrdadh rium buileach. Tha cuimhne agam air sin ceart gu leòr. MacIlleMhìcheil tha eagal orm ga chall fhèin - bha mi aon uair air a’ phrògram agam. Tha mi toilichte a ràdh nach robh mi nam dàrna turas no nam treas turas air fhathast.

[Ùisdean] Uill tha mi a’ smaoineachadh gun robh cìr agad an uair sin cuideachd nach eil agad an-diugh ’s dòcha.

[Coinneach] Bha barrachd agam a chìrinn!

[Ùisdean] Uill bidh sibh eòlach gu leòr air guth Choinnich gach madainn, tha mi cinnteach, air an rèidio ach tha mi a’ tuigsinn gur e a’ chiad turas riamh a bha e air an rèidio ’s ann bho chionn leth-cheud bliadhna! ’S e dealbh-chluich a bh’ ann, Sìthichean a’ Chròcain Uaine. Tha Coinneach a-nis na chathraiche air Comunn na Gàidhlig (CnaG) agus tha mi cinnteach gu bheil sin ga dhèanamh “CnaG-te” ann an iomadach dòigh. Tha ùidh mhòr aig Coinneach, mar a tha fhios againn, cuideachd ann an lùth-chleas, ann am ball-coise ionadail gu sònraichte, agus gu seachd àraidh sgioba a’ Bhac. Bha cliù aige mar bhogsair agus tha duais spòrs gorm no blue aige bho Oilthigh Obar Dheathain airson bogsadh ’s leis an sin, a Choinnich, tha mise a’ smaoineachadh gum bi seo gu feum dhut mar a tha Aibisidh a’ dol air adhart. Seo.

[Coinneach] Tapadh leat.

[Ùisdean] Cuir thusa ort siud ’s bidh iad gu feum dhut.

[Coinneach] Nan ciallaicheadh sin gur ann a dh’ionnsaicheadh e beagan modh dhutsa!

[Ùisdean] ’S dòcha gur ann ri Màiri Anna a bhios tu a’ feuchainn leotha.

[Coinneach] Chan ann. Cumaidh mise iad agus mur an dèan thusa an rud ceart tha fhios agam dè nì mi leotha.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2013.

 

 

Two Lewis folk as Aibisidh guests

English Beurla

[Hugh Dan] Hello and welcome again from me Hugh Dan MacLennan to Aibisidh. A new series and here I am turning grey trying to keep the peace between two teams of great wordsmiths. Two teams that think so much of themselves that they lost themselves trying to join us. With that we expect that every one of us will be much wiser and concise at the end of this series of programmes. Well we will see, but I am certain that we will have plenty of fun and games along the way. To the teams then and the captain firstly. On my left, the captain the presenter John Carmichael. A friend of hundreds, I am certain, that everyone knows but he himself knows just as many other people and there is hardly anyone in the Gaelic world that has not appeared on his Friday night programme. And they say that if you appear three times on Carmichael that there is no verse for you. Is there anyone yet, John, that you would like on the programme ...

[John] Oh there are many people.

[Hugh Dan] ... that hasn’t appeared?

[John] There are many people, Hugh Dan ...

[Hugh Dan] Such as?

[John] ... even if we continued. Coinneach Mòr ...

[Hugh Dan] He wasn’t on it yet?

[John] ... MacIver. He wasn’t.

[Hugh Dan] Well I think that that is an invitation for Coinneach at this stage. With John though this time is “Arna” MacLeod, as they call her in Point in Lewis, where she began like everyone else there pronouncing words like “tunnag” (duck) unusually and “bliadhna” (year) in a way that is impossible for the rest of the world. She did many immersion courses in the peats where she learnt life skills as someone from Point, something that she hopes that she never has to do again. Surely there isn’t much difference between being in the peatbog and power in the Parliament in Westminster, where she follows the country’s big stories of the day. She did her best to disperse the Point dialect across Europe too while working on the Eòrpa programme. Anna, was the Point Gaelic accent ever a help or a hinderance to you in the heart of Europe?

[Anna] It is always a help. It is never an obstacle anywhere, especially abroad.

[Hugh Dan] It adds a shine to your conversation.

[Anna] It adds ... And what a shine!

[Hugh Dan] Well we will hear that shine tonight yet. And on my right, Mary Anne MacDonald, who used to read the news on Radio nan Gàidheal when the wireless needed wound up instead of powering them with solar panels from the roof of the house. Mary Anne is very fond of curries as we know and I suspect that I know what she will be doing when we are finished here tonight. Mary Anne, I didn’t make [you] hungry ... you aren’t hungry at this stage, are you?

[Mary Anne] I thought that you were meaning the kilt socks that you wanted me to make for you.

[Hugh Dan] Well ... You ought to finish them before the end of the night. I think that that is what you should do. But anyway, with Mary Anne to support her, Coinneach Mòr MacIver, or to be a total burden perhaps to him after he appearing on the first series of Aibisidh in the dim and distant past. Coinneach, you have certainly improved!

[Coinneach] Well I thought that you were going to say that I haven’t changed at all, and that is what I would have preferred even more. I remember that right enough. Carmichael I am afraid is forgetting himself – I was once on his programme. I am happy to say that I wasn’t on it a second or a third time yet.

[Hugh Dan] Well I think that you had a comb then too that you don’t have now perhaps.

[Coinneach] I had more to comb!

[Hugh Dan] Well you will be familiar enough with Coinneach’s voice each morning, I am certain, on the radio but I understand that the first ever time that he was on the radio it was fifty years ago! It was a play, the Fairies of the Green Hook?. Coinneach is now chairperson of Comunn na Gàidhlig (CnaG) and I am certain that that is making him “crazy” in many ways. Coinneach has a great interest, as we know, too in athletics, particularly in local football, and especially the Back team. He was renowned as a boxer and he has a blue sports’ award from Aberdeen University for boxing and so, Coinneach, I think that this will be handy for you as Aibisidh progresses. Here.

[Coinneach] Thank you.

[Hugh Dan] You put on that and they will be handy for you.

[Coinneach] If that meant that that would teach you some manners!

[Hugh Dan] Perhaps it is with Mary Anne that you will need them.

[Coinneach] It isn’t. I will keep them and if you don’t do the right think I know what I will do with them.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2013.

 

 

Dithis Leòdhasach air aoigheachd Aibisidh

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Halò agus fàilte oirbh bhuamsa Ùisdean MacIllFhinnein a-rithist gu Aibisidh. Sreath ùr agus mise an seo air mo liathachadh a’ feuchainn ri còrdadh a chumail eadar dà sgioba de shàr fhaclairean. Dà sgioba a tha cho mòr nam barail fhèin gun robh iad gan call fhèin a’ feuchainn ri bhith nar cuideachd. Leis a sin bidh sinn a’ sùileachadh gum bi a h-uile duine againn gu math nas glice agus nas pongaile aig deireadh an t-sreath phrògraman a tha seo. Uill chì sinn, ach tha mi cinnteach gum bi spòrs agus fealla-dhà gu leòr againn mar a tha sinn a’ dol air adhart. Gu na sgiobaidhean ma-thà agus na sgiobairean an toiseach. Air mo làimh chlì, an sgiobair an craoladair Iain MacIlleMhìcheil. Caraid nan ceud, tha mi cinnteach, air a bheil a h-uile duine againn eòlach ach tha e fhèin a cheart cho eòlach air daoine eile agus cha mhòr gu bheil duine ann an saoghal na Gàidhlig nach do nochd air a’ phrògram aige oidhche Haoine. Agus tha iad ag ràdh ma nochdas tu trì tursan air MacIlleMhìcheil nach eil a’ chòrr an dàn dhut. A bheil duine ann fhathast, Iain, a bu mhiann leat a bhith air a’ phrògram ...

[Iain] Ò ’s iomadh duine sin.

[Ùisdean] ... nach do nochd?

[Iain] ’S iomadh duine sin, Ùisdein, ...

[Ùisdean] Leithid?

[Iain] ... ged a bhiodamaid a’ dol. Coinneach Mòr ...

[Ùisdean] Cha robh e air fhathast?

[Iain] ... MacÌomhair. Cha robh.

[Ùisdean] Uill tha mi a’ smaoineachadh gur e cuireadh a tha sin do Choinneach aig an ìre seo. Còmhla ri Iain ge-tà an turas seo tha “Arna” NicLeòid, mar a chanas iad rithe anns an Rubha ann an Leòdhas, far an do thòisich i cleas a h-uile duine eile ann an sin a’ fuaimneachadh faclan mar “tunnag” gu h-annasach agus “bliadhna” ann an dòigh a tha do-dhèanta dhan chòrr dhen t-saoghal. Rinn i iomadach cùrsa bogaidh anns a’ mhòine far an do thog i sgilean beatha mar Rubhach, rud a tha i an dòchas nach tig oirre a dhèanamh a-chaoidh tuilleadh. Tha fhios nach eil cus diofair eadar a bhith anns a’ pholl-mònach agus a bhith a’ chumhachd anns a’ Phàrlamaid ann an Westminster, far a bheil i a’ leantainn sgeulachdan mòra na dùthcha san latha a th’ ann. Rinn i a dìcheall dualchainnt an Rubha a sgapadh air feadh na Roinn Eòrpa cuideachd ’s i ag obair air a’ phrògram Eòrpa. Anna, an robh blas-cainnte Gàidhlig an Rubha riamh na chuideachadh no na bhacadh dhut an teis-mheadhan na Roinn Eòrpa?

[Anna] Tha e an-còmhnaidh na chuideachadh. Chan eil e riamh na chnap-starraidh ann an àite sam bith, gu h-àraid thall thairis.

[Ùisdean] ’S ann a tha e a’ cur gleans air do chòmhradh .

[Anna] Tha e a’ cur ... ’S abair gleans!

[Ùisdean] Uill cluinnidh sinn an gleans a tha sin a-nochd fhathast. Agus air mo làimh dheis, Màiri Anna NicDhòmhnaill, a bha uaireigin a’ leughadh nan naidheachdan air Radio nan Gàidheal nuair a dh’fheumaiste a bhith a’ rothaigeadh an wireless seach a bhith gan obrachadh le panels na grèine bho mhullach an taighe. Tha Màiri Anna teuchd air na curries mar a tha fhios againn agus tha amharas agam gu bheil fhios agam dè bhios fa-near dhi nuair a bhios sinn deiseil ann an seo a-nochd. A Mhàiri Anna, cha do chuir mi sannd a’ bhìdhe ... chan eil an t-acras ort aig an ìre seo, a bheil?

[Màiri Anna] ’S ann a bha mise a’ smaoineachadh gur ann a bha thu ag amas air na stòcainnean fèilidh a bha thu ag iarraidh orm a dhèanamh dhut.

[Ùisdean] Uill ... Bu chòir dhut crìoch a chur orra mus mi an oidhche a-mach. Tha mi a’ smaoineachadh gur e sin an rud a tha còir agad a bhith a’ dèanamh. Ach co-dhiù, còmhla ri Màiri Anna airson taic a chumail rithe, Coinneach Mòr MacÌomhair, no airson a bhith na chrois buileach ’s dòcha a th’ air aiseirigh a dhèanamh an dèidh dha a bhith air a’ chiad shreath de dh’Aibisidh bho linn cogadh nan con. A Choinnich, nach ann ort a tha am piseach air a thighinn!

[Coinneach] Uill bha dùil agam gur e a bha thu a’ dol a ràdh nach tàinig atharrachadh sam bith orm, agus ’s e sin a bh’ air còrdadh rium buileach. Tha cuimhne agam air sin ceart gu leòr. MacIlleMhìcheil tha eagal orm ga chall fhèin - bha mi aon uair air a’ phrògram agam. Tha mi toilichte a ràdh nach robh mi nam dàrna turas no nam treas turas air fhathast.

[Ùisdean] Uill tha mi a’ smaoineachadh gun robh cìr agad an uair sin cuideachd nach eil agad an-diugh ’s dòcha.

[Coinneach] Bha barrachd agam a chìrinn!

[Ùisdean] Uill bidh sibh eòlach gu leòr air guth Choinnich gach madainn, tha mi cinnteach, air an rèidio ach tha mi a’ tuigsinn gur e a’ chiad turas riamh a bha e air an rèidio ’s ann bho chionn leth-cheud bliadhna! ’S e dealbh-chluich a bh’ ann, Sìthichean a’ Chròcain Uaine. Tha Coinneach a-nis na chathraiche air Comunn na Gàidhlig (CnaG) agus tha mi cinnteach gu bheil sin ga dhèanamh “CnaG-te” ann an iomadach dòigh. Tha ùidh mhòr aig Coinneach, mar a tha fhios againn, cuideachd ann an lùth-chleas, ann am ball-coise ionadail gu sònraichte, agus gu seachd àraidh sgioba a’ Bhac. Bha cliù aige mar bhogsair agus tha duais spòrs gorm no blue aige bho Oilthigh Obar Dheathain airson bogsadh ’s leis an sin, a Choinnich, tha mise a’ smaoineachadh gum bi seo gu feum dhut mar a tha Aibisidh a’ dol air adhart. Seo.

[Coinneach] Tapadh leat.

[Ùisdean] Cuir thusa ort siud ’s bidh iad gu feum dhut.

[Coinneach] Nan ciallaicheadh sin gur ann a dh’ionnsaicheadh e beagan modh dhutsa!

[Ùisdean] ’S dòcha gur ann ri Màiri Anna a bhios tu a’ feuchainn leotha.

[Coinneach] Chan ann. Cumaidh mise iad agus mur an dèan thusa an rud ceart tha fhios agam dè nì mi leotha.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2013.

 

 

Two Lewis folk as Aibisidh guests

English Beurla

[Hugh Dan] Hello and welcome again from me Hugh Dan MacLennan to Aibisidh. A new series and here I am turning grey trying to keep the peace between two teams of great wordsmiths. Two teams that think so much of themselves that they lost themselves trying to join us. With that we expect that every one of us will be much wiser and concise at the end of this series of programmes. Well we will see, but I am certain that we will have plenty of fun and games along the way. To the teams then and the captain firstly. On my left, the captain the presenter John Carmichael. A friend of hundreds, I am certain, that everyone knows but he himself knows just as many other people and there is hardly anyone in the Gaelic world that has not appeared on his Friday night programme. And they say that if you appear three times on Carmichael that there is no verse for you. Is there anyone yet, John, that you would like on the programme ...

[John] Oh there are many people.

[Hugh Dan] ... that hasn’t appeared?

[John] There are many people, Hugh Dan ...

[Hugh Dan] Such as?

[John] ... even if we continued. Coinneach Mòr ...

[Hugh Dan] He wasn’t on it yet?

[John] ... MacIver. He wasn’t.

[Hugh Dan] Well I think that that is an invitation for Coinneach at this stage. With John though this time is “Arna” MacLeod, as they call her in Point in Lewis, where she began like everyone else there pronouncing words like “tunnag” (duck) unusually and “bliadhna” (year) in a way that is impossible for the rest of the world. She did many immersion courses in the peats where she learnt life skills as someone from Point, something that she hopes that she never has to do again. Surely there isn’t much difference between being in the peatbog and power in the Parliament in Westminster, where she follows the country’s big stories of the day. She did her best to disperse the Point dialect across Europe too while working on the Eòrpa programme. Anna, was the Point Gaelic accent ever a help or a hinderance to you in the heart of Europe?

[Anna] It is always a help. It is never an obstacle anywhere, especially abroad.

[Hugh Dan] It adds a shine to your conversation.

[Anna] It adds ... And what a shine!

[Hugh Dan] Well we will hear that shine tonight yet. And on my right, Mary Anne MacDonald, who used to read the news on Radio nan Gàidheal when the wireless needed wound up instead of powering them with solar panels from the roof of the house. Mary Anne is very fond of curries as we know and I suspect that I know what she will be doing when we are finished here tonight. Mary Anne, I didn’t make [you] hungry ... you aren’t hungry at this stage, are you?

[Mary Anne] I thought that you were meaning the kilt socks that you wanted me to make for you.

[Hugh Dan] Well ... You ought to finish them before the end of the night. I think that that is what you should do. But anyway, with Mary Anne to support her, Coinneach Mòr MacIver, or to be a total burden perhaps to him after he appearing on the first series of Aibisidh in the dim and distant past. Coinneach, you have certainly improved!

[Coinneach] Well I thought that you were going to say that I haven’t changed at all, and that is what I would have preferred even more. I remember that right enough. Carmichael I am afraid is forgetting himself – I was once on his programme. I am happy to say that I wasn’t on it a second or a third time yet.

[Hugh Dan] Well I think that you had a comb then too that you don’t have now perhaps.

[Coinneach] I had more to comb!

[Hugh Dan] Well you will be familiar enough with Coinneach’s voice each morning, I am certain, on the radio but I understand that the first ever time that he was on the radio it was fifty years ago! It was a play, the Fairies of the Green Hook?. Coinneach is now chairperson of Comunn na Gàidhlig (CnaG) and I am certain that that is making him “crazy” in many ways. Coinneach has a great interest, as we know, too in athletics, particularly in local football, and especially the Back team. He was renowned as a boxer and he has a blue sports’ award from Aberdeen University for boxing and so, Coinneach, I think that this will be handy for you as Aibisidh progresses. Here.

[Coinneach] Thank you.

[Hugh Dan] You put on that and they will be handy for you.

[Coinneach] If that meant that that would teach you some manners!

[Hugh Dan] Perhaps it is with Mary Anne that you will need them.

[Coinneach] It isn’t. I will keep them and if you don’t do the right think I know what I will do with them.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2013.