FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Clasaichean Gàidhlig ann an Àrd-Sgoil Ibhir Theòrsa?

Gaelic Gàidhlig

[Angela NicIlleathain – Neach-aithris] Dh'innis Comhairle na Gàidhealtachd do phàrantan ann an Inbhir Theòrsa gu bheil planaichean aca gus dèanamh cinnteach gum bi Gàidhlig ri fhaotainn do sgoilearan anns an àrd-sgoil an ath-bhliadhna. Bidh triùir le Gàidhlig a' dol a dh'Àrd-sgoil Inbhir Theòrsa ann an dà mhìle is fichead, ach chan eil Gàidhlig ga teagasg ann an sin an-dràsta. Thuirt a' Chomhairle gun tèid dreuchd airson neach-teagaisg, a bhios ag obair eadar dà àrd-sgoil anns an t-siorrachd, a shanasachd ann an ùine nach bi fada. Tha an sgeulachd seo aig Eileen NicDhòmhnaill.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Seo agad a’ a chiad ionad Gàidhlig a bha riamh ann an Gallaibh. Chaidh a stèidheachadh o chionn sia bliadhna. Tha fichead sgoilear a-nis a’ faighinn oideachadh ann. Ach tha ceist ann gu dè thachras dhan cuid Gàidhlig an ath-bhliadhna?

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Uill, ’s ann an sheo aig Bun-sgoil Mount Pleasant a tha sgoilearan Inbhir Theòrsa a’ faighinn foghlam tro mheadhan na Gàidhlig agus tha Gàidhlig air an teanga ri linn. Nise, as t-samhradh seo tighinn, fàgaidh an fheadhainn a th’ air clas a seachd an sgoil a tha seo ’son an turas mu dheireadh. Tha mi a’ tuigsinn gu bheil triùir anns an t-suidheachadh a tha sin.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] An uair sin, thig iad ann an sheo gu Àrd-sgoil Mhòr Inbhir Theòrsa ach chan eil Gàidhlig air a theagasg ann an sheo.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Dh’fhaodadh gun atharraich sin ge-tà, a-raoir air oidhche grod grànda, chuir dòmhlachd dhaoine cas a-staigh air doras na bun-sgoil agus air am beachdachadh air an t-slighe air adhart. Dh'innis Oifigearan na Comhairle gu bheil planaichean aca gus dèanamh cinnteach gum bi Gàidhlig ri fhaotainn san àrd-sgoil. Tha iad an dòchas tidsear fhastadh a bhios ag obair eadar Àrd-Sgoil Inbhir Theòrsa agus an Àrd-Sgoil sa Bhlàran Odhar.

[Raymond Bremner] Tha sinn fada nas fheàrr a-nis anns an àite far a bheil sinn an-dràsta na bha sinn aig toiseach a’ bhliadhna seo. Tha dòchas againne gum bi tidsear ann an Inbhir Theòrsa agus cuideachd sa Bhlàran Odhar is dòcha son a bhith a’ teagasg Gàidhlig agus cuideachd cuspairean tro mheadhan na Gàidhlig …

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] … ach eadar an dà sgoil?

[Raymond Bremner] … eadar an dà sgoil.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Dh’ innis Oifigearan na Comhairle gun tèid an obair a tha sin a shanasachadh ann an ùine nach bi fada. Chan e Maighstir Bremner a-mhàin a chuir fàilte air an naidheachd ge-tà. Chuir agus pàrantan.

[Debby Larnach] Deagh naidheachd a th’ ann. Tha sinn toilichte leis an sin agus bidh a’ chlann toilichte gum bi Gàidhlig aig a’ chlann san àrd-sgoil.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Tha an naidheachd a’ tighinn ge-tà tha is sinn a’ cluinneil cho gann ’s a tha luchd-teagaisg Gàidhlig ach thuirt a’ Chomhairle gu bheil plana aca gus dèiligeadh ris an sin.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Mar a tha an sean-fhacal a’ canail “cha do dhùin doras nach do dh’fhosgail doras”, ’s e an dòchas a th’ ann gum bi foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ri fhaotainn ann an Gallaibh son clann eadar trì agus ochd bliadhna deug a dh’aois. Eileen NicDhòmhnaill, BBC An Là, Ann an Inbhir Theòrsa.

 

 

Gaelic classes in Thurso High School

English Beurla

[Angela MacLean – Anchor] Highland Council told parents in Thurso that they have plans to ensure that Gaelic will be available to pupils in secondary school next year. Three people with Gaelic will go to Thurso High School in 2020, but Gaelic is not taught there just now. The Council said that there will be a vacancy for a teacher, who will work in two secondary schools in the county, which will be advertised shortly. This story is with Eileen MacDonald.

[Eileen MacDonald – Journalist] Here is the first Gaelic unit ever in Caithness. It was established six years ago. Twenty pupils are taught there. But the question is what happens to their Gaelic next year?

[Eileen MacDonald – Journalist] Well, it’s here in Mount Pleasant Primary School that the pupils of Thurso receive Gaelic Medium Education and they get to speak Gaelic at that time. Now this coming summer, those in primary seven will leave this class for the last time. I understand that there are three in that position.

[Eileen MacDonald – Journalist] Then they will come here to here in Thurso High School, but Gaelic is not taught here.

Eileen MacDonald – Journalist] That could change though, last night on a horrible, nasty night, loads of people stepped into doors of the primary school and were thinking on the way ahead. Council officers said that they had plans to ensure that Gaelic is available in the secondary school. They hope to hire a teacher in the high school who will work between Thurso High School and the high school at Betty Hill.

[Raymond Bremner] We are in a far better position now than when we were at the start of this year. We are hopeful that we will have a teacher in Thurso and in Betty Hill, maybe to teach Gaelic and also subjects through the medium of Gaelic ...

[Eileen MacDonald – Journalist] … but between the two schools?

[Raymond Bremner] … between the two schools.

[Eileen MacDonald – Journalist] Council officers said that the work will be advertised in a short while. It’s not just Mr Bremner who welcomed the news though, but also parents.

[Debby Larnach] It’s good news. We are happy with that and the kids will be happy that they will have Gaelic in the high school.

[Eileen MacDonald – Journalist] The news is coming at a time when we are hearing how few Gaelic teachers there are, but the Council say they have a plan to deal with that.

[Eileen MacDonald – Journalist] As the proverb says “where one door closes, another opens”, the hope is that Gaelic mediaum education will be available in Caithness for children between three and eighteen years old. Eileen MacDonald, BBC An Là. In Thurso.

 

 

Clasaichean Gàidhlig ann an Àrd-Sgoil Ibhir Theòrsa?

Gaelic Gàidhlig

[Angela NicIlleathain – Neach-aithris] Dh'innis Comhairle na Gàidhealtachd do phàrantan ann an Inbhir Theòrsa gu bheil planaichean aca gus dèanamh cinnteach gum bi Gàidhlig ri fhaotainn do sgoilearan anns an àrd-sgoil an ath-bhliadhna. Bidh triùir le Gàidhlig a' dol a dh'Àrd-sgoil Inbhir Theòrsa ann an dà mhìle is fichead, ach chan eil Gàidhlig ga teagasg ann an sin an-dràsta. Thuirt a' Chomhairle gun tèid dreuchd airson neach-teagaisg, a bhios ag obair eadar dà àrd-sgoil anns an t-siorrachd, a shanasachd ann an ùine nach bi fada. Tha an sgeulachd seo aig Eileen NicDhòmhnaill.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Seo agad a’ a chiad ionad Gàidhlig a bha riamh ann an Gallaibh. Chaidh a stèidheachadh o chionn sia bliadhna. Tha fichead sgoilear a-nis a’ faighinn oideachadh ann. Ach tha ceist ann gu dè thachras dhan cuid Gàidhlig an ath-bhliadhna?

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Uill, ’s ann an sheo aig Bun-sgoil Mount Pleasant a tha sgoilearan Inbhir Theòrsa a’ faighinn foghlam tro mheadhan na Gàidhlig agus tha Gàidhlig air an teanga ri linn. Nise, as t-samhradh seo tighinn, fàgaidh an fheadhainn a th’ air clas a seachd an sgoil a tha seo ’son an turas mu dheireadh. Tha mi a’ tuigsinn gu bheil triùir anns an t-suidheachadh a tha sin.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] An uair sin, thig iad ann an sheo gu Àrd-sgoil Mhòr Inbhir Theòrsa ach chan eil Gàidhlig air a theagasg ann an sheo.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Dh’fhaodadh gun atharraich sin ge-tà, a-raoir air oidhche grod grànda, chuir dòmhlachd dhaoine cas a-staigh air doras na bun-sgoil agus air am beachdachadh air an t-slighe air adhart. Dh'innis Oifigearan na Comhairle gu bheil planaichean aca gus dèanamh cinnteach gum bi Gàidhlig ri fhaotainn san àrd-sgoil. Tha iad an dòchas tidsear fhastadh a bhios ag obair eadar Àrd-Sgoil Inbhir Theòrsa agus an Àrd-Sgoil sa Bhlàran Odhar.

[Raymond Bremner] Tha sinn fada nas fheàrr a-nis anns an àite far a bheil sinn an-dràsta na bha sinn aig toiseach a’ bhliadhna seo. Tha dòchas againne gum bi tidsear ann an Inbhir Theòrsa agus cuideachd sa Bhlàran Odhar is dòcha son a bhith a’ teagasg Gàidhlig agus cuideachd cuspairean tro mheadhan na Gàidhlig …

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] … ach eadar an dà sgoil?

[Raymond Bremner] … eadar an dà sgoil.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Dh’ innis Oifigearan na Comhairle gun tèid an obair a tha sin a shanasachadh ann an ùine nach bi fada. Chan e Maighstir Bremner a-mhàin a chuir fàilte air an naidheachd ge-tà. Chuir agus pàrantan.

[Debby Larnach] Deagh naidheachd a th’ ann. Tha sinn toilichte leis an sin agus bidh a’ chlann toilichte gum bi Gàidhlig aig a’ chlann san àrd-sgoil.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Tha an naidheachd a’ tighinn ge-tà tha is sinn a’ cluinneil cho gann ’s a tha luchd-teagaisg Gàidhlig ach thuirt a’ Chomhairle gu bheil plana aca gus dèiligeadh ris an sin.

[Eileen NicDhòmhnaill – Neach-naidheachd] Mar a tha an sean-fhacal a’ canail “cha do dhùin doras nach do dh’fhosgail doras”, ’s e an dòchas a th’ ann gum bi foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ri fhaotainn ann an Gallaibh son clann eadar trì agus ochd bliadhna deug a dh’aois. Eileen NicDhòmhnaill, BBC An Là, Ann an Inbhir Theòrsa.

 

 

Gaelic classes in Thurso High School

English Beurla

[Angela MacLean – Anchor] Highland Council told parents in Thurso that they have plans to ensure that Gaelic will be available to pupils in secondary school next year. Three people with Gaelic will go to Thurso High School in 2020, but Gaelic is not taught there just now. The Council said that there will be a vacancy for a teacher, who will work in two secondary schools in the county, which will be advertised shortly. This story is with Eileen MacDonald.

[Eileen MacDonald – Journalist] Here is the first Gaelic unit ever in Caithness. It was established six years ago. Twenty pupils are taught there. But the question is what happens to their Gaelic next year?

[Eileen MacDonald – Journalist] Well, it’s here in Mount Pleasant Primary School that the pupils of Thurso receive Gaelic Medium Education and they get to speak Gaelic at that time. Now this coming summer, those in primary seven will leave this class for the last time. I understand that there are three in that position.

[Eileen MacDonald – Journalist] Then they will come here to here in Thurso High School, but Gaelic is not taught here.

Eileen MacDonald – Journalist] That could change though, last night on a horrible, nasty night, loads of people stepped into doors of the primary school and were thinking on the way ahead. Council officers said that they had plans to ensure that Gaelic is available in the secondary school. They hope to hire a teacher in the high school who will work between Thurso High School and the high school at Betty Hill.

[Raymond Bremner] We are in a far better position now than when we were at the start of this year. We are hopeful that we will have a teacher in Thurso and in Betty Hill, maybe to teach Gaelic and also subjects through the medium of Gaelic ...

[Eileen MacDonald – Journalist] … but between the two schools?

[Raymond Bremner] … between the two schools.

[Eileen MacDonald – Journalist] Council officers said that the work will be advertised in a short while. It’s not just Mr Bremner who welcomed the news though, but also parents.

[Debby Larnach] It’s good news. We are happy with that and the kids will be happy that they will have Gaelic in the high school.

[Eileen MacDonald – Journalist] The news is coming at a time when we are hearing how few Gaelic teachers there are, but the Council say they have a plan to deal with that.

[Eileen MacDonald – Journalist] As the proverb says “where one door closes, another opens”, the hope is that Gaelic mediaum education will be available in Caithness for children between three and eighteen years old. Eileen MacDonald, BBC An Là. In Thurso.

 

 

air an teanga

spoken (lit. on the tongue)

Inbhir Theòrsa

Thurso

Am Blàran Odhar

Bettyhill

Gallaibh

Caithness

a’ cluinneil

hearing (Skye dialect)

a’ canail

saying (Skye dialect