FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Sguaban nam Bana-bhuidseach (2)

Bha mi ag innse dhuibh mu na bràithrean Ailig is Eairdsidh agus mar a bha Eairdsidh a’ tòiseachadh air sguaban fraoich a dhèanamh.

Audio is playing in pop-over.

Sguaban nam Bana-bhuidseach (2)

Bha mi ag innse dhuibh mu na bràithrean Ailig is Eairdsidh agus mar a bha Eairdsidh a’ tòiseachadh air sguaban fraoich a dhèanamh. Tharraing e fraoch – tuilleadh ʼs a chòir dheth – agus chaidh e dhachaigh leis. Rinn e sguab ach – mo chreach – bha i cho mòr is trom ʼs gur gann gun robh comas aige a togail.

‘Cha cheannaich duine sin bhuat,’ thuirt Ailig. ‘Tha i ro mhòr is trom.’

‘Chan eil fhios a’m,’ fhreagair Eairdsidh. ‘Bha am fear-siubhail a’ faighinn bonn-a-sia air gach sguaib. ʼS dòcha gum faigh mise tastan airson na tè seo.’

Bha e na b’ fhasa a ràdh seach a dhèanamh. Chaidh Eairdsidh bho chroit gu croit is bho thaigh-tuathanaich gu taigh-tuathanaich, ach cha cheannaicheadh duine an sguab. Bha i dìreach ro mhòr. Bha i a’ fàs trom air a ghualainn ach bha Eairdsidh deimhinne gun robh e a’ dol ga reic ro dhol fodha na grèine. Gu fortanach dha, ʼs e an samhradh a bh’ ann agus bha an latha fada.

Mu dheireadh, ràinig e àite anns nach robh e air a bhith roimhe. Bha taigh geal air mullach cnuic pìos mòr far an rathaid. Chaidh Eairdsidh ann agus ghnog e air an doras. Thàinig boireannach. Agus – Shìorraidh – bha i reamhar. Bha i cho mòr na leud ʼs a bha i na h-àird. ‘Feasgar math,’ thuirt i. ‘Dè nì mi dhuibh?’

‘Bu mhath leam sguab a reic dhuibh,’ ars esan.

‘O, sguab,’ ars ise. ‘Tha mi a’ coimhead airson tè mhòr. A bheil an tè agaibhse mòr gu leòr dhomh?’

‘Seo an sguab as motha a chì sibh,’ thuirt Eairdsidh. Agus leig e an sguab far a ghuailne.

‘Tha i sgoinneil,’ thuirt an tè reamhar, a’ coimhead oirre gu dlùth. ‘Dè chosgas i?’

‘Bonn-a-sia,’ ars Eairdsidh. Leis an fhìrinn innse, bha e air a bhith toilichte faighinn cuidhteas i air prìs na bu shaoire na sin.

Thog an tè reamhar bonn-a-sia a-mach à pòcaid agus thuirt i, ‘Seo agaibh bonn draoidheil. Gach turas a chosgas tu e bidh e a’ nochdadh às ùr. Cha bhi thu bochd tuilleadh.’

Bha Eairdsidh cho sona ris an rìgh. Chaidh e dhachaigh leis a’ bhonn draoidheil na phòcaid, agus tha e a’ falbh às mo chunntas.

Ach Magaidh Reamhar – oir b’ e sin ainm na tè – uill, tuigidh sibh gur e bana-bhuidseach a bh’ innte. Bha i air a bhith glaiste a-staigh oir cha robh sguab mòr gu leòr aice airson a bhith a’ siubhal. Bha na bana-bhuidsich eile toilichte mu dheidhinn sin oir cha robh iad measail air Magaidh Reamhar. ʼS e burraidh a bh’ innte.

An ath latha, bha na bana-bhuidsich a’ coinneachadh ann an innis ann an coille-bheithe. Bha iad a’ smaoineachadh nach biodh Magaidh Reamhar ann oir cha robh sguab aice a bheireadh i ann. Gu h-obann, ge-tà, nochd Magaidh air an sguaib ùir aice.

‘Ha ha!’ thuirt i, ‘tha mi ann a-nise agus nì sibh uile na tha mi ag iarraidh oirbh. A bharrachd air sin, ʼs e mi fhìn an aon duine a dh’itealaicheas dhachaigh an dèidh làimhe.’ Le sin, chaidh i timcheall a h-uile bana-bhuidseach eile. Thog i sguab a h-uile tè agus thilg i iad suas a dhuilleach nan craobhan-beithe. Agus chì sibh iad an sin fhathast – sguaban bhana-bhuidseach – a’ cur nar cuimhne mar a thilg Magaidh Reamhar iad ann o chionn fhada.

Litir 954 Litir 954 Litir 956 Litir 956

Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!