FaclairDictionary EnglishGàidhlig

905: The Shawbost Freebooter 905: Ceatharnach Shiaboist (1)

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Ceatharnach Shiaboist (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha mi airson sgeul innse dhuibh à taobh siar Leòdhais. ʼS e an t-ainm a th’ air Ceatharnach Shiaboist ‘The Shawbost Freebooter’. Tha dreach dhen sgeul ann an cruinneachadh a rinn Tormod Moireasdan, Tormod an t-Seòladair.

Deas air Siabost, tha beinn air a bheil, air na mapaichean, Beinn Bhràgair. ʼS e ‘Beinn Mhòr’ a chanadh Tormod rithe. Shuas an sin bha bothan cloiche. ʼS e ‘Both a’ Mhèirlich’ a chanadh daoine ris. O chionn fhada, thog coigreach e. Chaidh e a dh’fhuireach ann. Cha robh fios aig daoine eile gun robh e ann.

Latha brèagha samhraidh a bha seo, bha dithis a-muigh anns a’ mhonadh. B’ iad sin Alasdair Moireasdan, am mac a bu shine aig ceann-cinnidh nam Moireasdanach, agus a cho-ogha Ùisdean MacAmhlaigh. Bha iad a’ sealg. Ghabh iad rathad aithghearr dhachaigh tarsainn na Beinne Mòire. Faisg air a’ mhullach, chunnaic iad am bothan. Bha plaide de bhreacan Cloinn ʼic Leòid thairis air an doras.

Thug Alasdair Moireasdan sùil a-staigh. Bha fear na chadal ann. Ri a thaobh, bha armachd. Bha am Moireasdanach dhen bheachd gur e fear-brathaidh a bh’ ann. Bha e a’ faighinn fiosrachadh mu na bailtean faisg air làimh – Siabost agus Bràgar. Aig an àm sin, bha Clann ʼic Leòid agus na Moireasdanaich nan nàimhdean.

Dh’fhalbh an dithis. Roghnaich iad an sùilean a chumail air a’ Bheinn Mhòir. Cha tuirt iad càil mun chùis ri duine eile.

Mu mhìos an dèidh sin, bha dithis bhoireannach a-muigh a’ sgrìobadh crotal bho chreagan. Bha iad air cliathaich na Beinne Mòire. Chunnaic iad fear os an cionn. Bha e a’ gluasad air a làmhan ʼs a ghlùinean, feuch cumail am falach. Dh’fhalbh na boireannaich dhachaigh. Cha b’ fhada gus an robh fios aig a h-uile duine ann an Siabost is Bràgar gun robh ceatharnach a’ fuireach air a’ Bheinn Mhòir.

Nise, mu sheachdain roimhe sin, bha bò aig fear, Ruairidh Dearg, air a dhol a dhìth. Bha an crodh a-muigh air an àirigh, aig bonn na Beinne Mòire. Nuair a chuala iad mun cheatharnach, shaoil muinntir an àite gur esan a ghoid i. Leanaidh an sgeul an-ath-sheachdain.

The Shawbost Freebooter

English Beurla

I want to tell you a story from the west of Lewis. It is called ‘The Shawbost Freebooter’. A version of the story is in a collection that Norman Morrison, Tormod an t-Seòladair, made.

South of Shawbost, there is a mountain which is called, on the maps, Beinn Bhràgair. It’s ‘Beinn Mhòr’ that Norman called it. Up there was a stone bothy. It’s ‘the robber’s bothy’ that people called it. A long time ago, a stranger constructed it. He went to live in it. Other people didn’t know he was there.

One beautiful summer’s day, two people were out in the hills. They were Alasdair Morrison, the eldest son of the clan chief of the Morrisons, and his cousin, Hugh MacAulay. They were hunting. They took a shortcut home across the Beinn Mhòr. Near the summit, they saw the bothy. There was a plaid of MacLeod tartan over the door.

Alasdair Morrison peered in. A man was sleeping there. Beside him were weapons. Morrison reckoned he was a spy. He was obtaining intelligence about the nearby villages – Shawbost and Bragar. At that time the MacLeods and the Morrisons were enemies.

The pair left. They chose to keep an eye on the Beinn Mhòr. They didn’t tell anybody else about the matter.

About a month later, two women were out scraping lichen from rocks. They were on the slope of the Beinn Mhòr. They saw a man above them. He was moving on his hands and knees in an attempt to remain hidden. The women went home. It wasn’t long until everybody in Shawbost and Bragar knew that there was a freebooter living on the Beinn Mhòr.

Now, about a week before that, one of Ruairidh Dearg’s cows had gone missing. The cattle were at the shieling, at the base of the Beinn Mhòr. When they heard about the freebooter, the local people reckoned he had stolen it. The story will continue next week.

Ceatharnach Shiaboist (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha mi airson sgeul innse dhuibh à taobh siar Leòdhais. ʼS e an t-ainm a th’ air Ceatharnach Shiaboist ‘The Shawbost Freebooter’. Tha dreach dhen sgeul ann an cruinneachadh a rinn Tormod Moireasdan, Tormod an t-Seòladair.

Deas air Siabost, tha beinn air a bheil, air na mapaichean, Beinn Bhràgair. ʼS e ‘Beinn Mhòr’ a chanadh Tormod rithe. Shuas an sin bha bothan cloiche. ʼS e ‘Both a’ Mhèirlich’ a chanadh daoine ris. O chionn fhada, thog coigreach e. Chaidh e a dh’fhuireach ann. Cha robh fios aig daoine eile gun robh e ann.

Latha brèagha samhraidh a bha seo, bha dithis a-muigh anns a’ mhonadh. B’ iad sin Alasdair Moireasdan, am mac a bu shine aig ceann-cinnidh nam Moireasdanach, agus a cho-ogha Ùisdean MacAmhlaigh. Bha iad a’ sealg. Ghabh iad rathad aithghearr dhachaigh tarsainn na Beinne Mòire. Faisg air a’ mhullach, chunnaic iad am bothan. Bha plaide de bhreacan Cloinn ʼic Leòid thairis air an doras.

Thug Alasdair Moireasdan sùil a-staigh. Bha fear na chadal ann. Ri a thaobh, bha armachd. Bha am Moireasdanach dhen bheachd gur e fear-brathaidh a bh’ ann. Bha e a’ faighinn fiosrachadh mu na bailtean faisg air làimh – Siabost agus Bràgar. Aig an àm sin, bha Clann ʼic Leòid agus na Moireasdanaich nan nàimhdean.

Dh’fhalbh an dithis. Roghnaich iad an sùilean a chumail air a’ Bheinn Mhòir. Cha tuirt iad càil mun chùis ri duine eile.

Mu mhìos an dèidh sin, bha dithis bhoireannach a-muigh a’ sgrìobadh crotal bho chreagan. Bha iad air cliathaich na Beinne Mòire. Chunnaic iad fear os an cionn. Bha e a’ gluasad air a làmhan ʼs a ghlùinean, feuch cumail am falach. Dh’fhalbh na boireannaich dhachaigh. Cha b’ fhada gus an robh fios aig a h-uile duine ann an Siabost is Bràgar gun robh ceatharnach a’ fuireach air a’ Bheinn Mhòir.

Nise, mu sheachdain roimhe sin, bha bò aig fear, Ruairidh Dearg, air a dhol a dhìth. Bha an crodh a-muigh air an àirigh, aig bonn na Beinne Mòire. Nuair a chuala iad mun cheatharnach, shaoil muinntir an àite gur esan a ghoid i. Leanaidh an sgeul an-ath-sheachdain.

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1209

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile