FaclairDictionary EnglishGàidhlig

778: Robert the Bruce in Inverness (2) 778: Am Brusach ann an Inbhir Nis (2)

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Am Brusach ann an Inbhir Nis (2)

Gaelic Gàidhlig

Bha mi ag innse dhuibh mun choinneimh ann an Inbhir Nis eadar Raibeart am Brusach agus riochdairean Nirribhidh. Bha sin ann an trì cheud deug is dhà-dheug (1312). Bha an Rìgh ann airson aonta eadar an dà dhùthaich – Co-chòrdadh Pheairt – a dhaingneachadh.

Bha aig Alba ri ceud marg a chur gu Nirribhidh gach bliadhna. Ach dè thachair don aonta sin? Am bi Alba fhathast a’ cur airgead gu Nirribhidh gach bliadhna?

Uill, cha bhi. Chaidh a chur às don dìoladh ann an ceithir cheud deug, seasgad ’s a naoi (1469), nuair a phòs a’ bhana-phrionnsa Dànach – Màiread – Rìgh Seumas III. Trì bliadhna an dèidh sin, cha robh Rìgh na Danmhairg air an tochradh a phàigheadh. Mar sin, thàinig Arcaibh is Sealtainn fo smachd na h-Alba an àite an tochraidh.

Fhuair mi a-mach mun choinneimh ann an Inbhir Nis mar phàirt de rannsachadh air a’ bhaile agus na sgìrean mun chuairt air. Am measg nan sgìrean sin, tha Peitidh agus Àird nan Saor – gu sear air Inbhir Nis.

Airson ùine mhòr bha Gàidhlig aig na daoine an sin. Bha cultar Gàidhealach aca. Bha gu leòr dhiubh a’ creidsinn anns na sìthichean. Pìos beag a-mach à baile Àird nan Saor, tha tom beag ris an canar Tom Eanraig. Tha e air na mapaichean fhathast. Bha daoine ag ràdh gum biodh sìthichean a’ dol ann, gu h-àraidh air an oidhche fo sholas na gealaich.

Timcheall air a’ bhliadhna seachd ceud deug is trithead (1730), bha fear ann air an robh Rothach mar ainm. Bha leanabh aige. Bha an leanabh lag is neo-chomasach. Bha ar caraid dhen bheachd gur e tàcharan a bha ann. B’ e sin leanabh a dh’fhàg na sìthichean an àite an naoidhein aige fhèin. Tha mi an dùil gur e Eanraig a bha air an leanabh mar ainm.

Co-dhiù, bha Mgr Rothach a’ creidsinn, nam fàgadh e an leanabh air an tom thairis air an oidhche, gum biodh an leanabh ceart ann na àite sa mhadainn. Dh’fhàg e an leanabh air an tom. Chaidh e dhachaigh. Ach, nuair a thill e sa mhadainn, bha an leanabh bochd marbh. Agus sin agaibh mo sgeul.

Robert the Bruce in Inverness (2)

English Beurla

I was telling you about the meeting in Inverness between Robert the Bruce and Norwegian representatives. That was in 1312. The King was there to ratify an agreement between the two countries – the Treaty of Perth.

Scotland had to send a hundred merks to Norway every year. But what happened to that agreement? Does Scotland still send money to Norway every year?

Well, no. The compensation was cancelled in 1469, when the Danish princess – Margaret – married King James III. Three years after that, the King of Denmark had not paid the dowry. Thus, Orkney and Shetland came under the control of Scotland in place of the dowry.

I found out about the meeting in Inverness as part of research on the city and the areas around it. Among those areas are Petty and Ardersier – east of Inverness.

For a long time the people there spoke Gaelic. They had a Gaelic culture. Many of them believed in the fairies. A short distance from the village of Ardersier, there is a small knoll called Tom Eanraig ‘Henry’s knoll’. People said the fairies would go there, particularly at night under moonlight.

Around the year 1730, there was a man called Munro. He had a baby. The baby was weak and ‘atrophied’. Our friend was of the opinion that it was a changeling. That was a child the fairies left in place of his own child. I expect that the child’s name was Henry.

Anyway, Mr Munro believed that if he left the baby on the knoll overnight, that the correct baby would be there in its place in the morning. He left the baby on the knoll. He went home. But, when he returned in the morning, the poor baby was dead. And that’s my story.

Am Brusach ann an Inbhir Nis (2)

Gaelic Gàidhlig

Bha mi ag innse dhuibh mun choinneimh ann an Inbhir Nis eadar Raibeart am Brusach agus riochdairean Nirribhidh. Bha sin ann an trì cheud deug is dhà-dheug (1312). Bha an Rìgh ann airson aonta eadar an dà dhùthaich – Co-chòrdadh Pheairt – a dhaingneachadh.

Bha aig Alba ri ceud marg a chur gu Nirribhidh gach bliadhna. Ach dè thachair don aonta sin? Am bi Alba fhathast a’ cur airgead gu Nirribhidh gach bliadhna?

Uill, cha bhi. Chaidh a chur às don dìoladh ann an ceithir cheud deug, seasgad ’s a naoi (1469), nuair a phòs a’ bhana-phrionnsa Dànach – Màiread – Rìgh Seumas III. Trì bliadhna an dèidh sin, cha robh Rìgh na Danmhairg air an tochradh a phàigheadh. Mar sin, thàinig Arcaibh is Sealtainn fo smachd na h-Alba an àite an tochraidh.

Fhuair mi a-mach mun choinneimh ann an Inbhir Nis mar phàirt de rannsachadh air a’ bhaile agus na sgìrean mun chuairt air. Am measg nan sgìrean sin, tha Peitidh agus Àird nan Saor – gu sear air Inbhir Nis.

Airson ùine mhòr bha Gàidhlig aig na daoine an sin. Bha cultar Gàidhealach aca. Bha gu leòr dhiubh a’ creidsinn anns na sìthichean. Pìos beag a-mach à baile Àird nan Saor, tha tom beag ris an canar Tom Eanraig. Tha e air na mapaichean fhathast. Bha daoine ag ràdh gum biodh sìthichean a’ dol ann, gu h-àraidh air an oidhche fo sholas na gealaich.

Timcheall air a’ bhliadhna seachd ceud deug is trithead (1730), bha fear ann air an robh Rothach mar ainm. Bha leanabh aige. Bha an leanabh lag is neo-chomasach. Bha ar caraid dhen bheachd gur e tàcharan a bha ann. B’ e sin leanabh a dh’fhàg na sìthichean an àite an naoidhein aige fhèin. Tha mi an dùil gur e Eanraig a bha air an leanabh mar ainm.

Co-dhiù, bha Mgr Rothach a’ creidsinn, nam fàgadh e an leanabh air an tom thairis air an oidhche, gum biodh an leanabh ceart ann na àite sa mhadainn. Dh’fhàg e an leanabh air an tom. Chaidh e dhachaigh. Ach, nuair a thill e sa mhadainn, bha an leanabh bochd marbh. Agus sin agaibh mo sgeul.

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1082

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile