FaclairDictionary EnglishGàidhlig

811: Clanranald’s thrush 811: Smeòrach Chlann Raghnaill

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Smeòrach Chlann Raghnaill

Gaelic Gàidhlig

Bha sinn a’ toirt sùil air ‘Smeòrach Chlann Dòmhnaill’ le Iain MacCodruim. A-nise, tha mi airson sùil a thoirt air dàn eile – ‘Smeòrach Chlann Raghnaill’ le Alasdair mac Mhaighstir Alasdair. Tha mi airson ceist a chur – an tug an dàrna fear buaidh air an fhear eile?

Seo an t-sèist ann an Smeòrach Chlann Dòmhnaill:

Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
Hoilibheag hilibheag hó ró i,
Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
Smeòrach le Clann Dòmhnaill mi.

Seo an t-sèist ann an Smeòrach Chlann Raghnaill:

Hoile bho hì riag hò roll il ò,
Hoile bho hì riag hò rò ì,
Hoile bho hì riag hò roll il ò,
Smeòrach do Chlann Raghnaill mi.

Tha iad coltach ri chèile, nach eil? Seo an dàrna rann aig Mac Mhaighstir Alasdair:

Smèorach mise do Chlann Dòmhnaill,
Dream a dhìtheadh ’s a leònadh,
’S chaidh mo chur an riochd na smeòraich,
Gu bhith seinn ’s a’ cur ri ceòl dhaibh.

Tha e ag ainmeachadh Clann Dòmhnaill oir tha Clann Raghnaill mar phàirt de Chlann Dòmhnaill. Anns an dàn, tha am bàrd gar suidheachadh ann an dùthaich Chlann Raghnaill. Tha an Caisteal Tioram ann am Mùideart. Tha Eilean Fhìanain ann an Loch Seile:

Do shliochd nan eun on Chaisteal Thioram,
’S o Eilean Fhìanain nan gallan,
Moch is feasgar togar m’ iolach,
Seinn gu bileach, milis, mealach.

Tha an dàn a’ moladh Clann Raghnaill, ach tha e cuideachd a’ dearbhadh taic do na Seumasaich:

Ach mur tig mo Rìgh-sa dhachaigh,
Triallaidh mi do dh’uamhaidh shlocaich’,
’S bidh mi ’n sin a’ caoidh ’s a’ basraich,
Gus am faigh mi bàs le osnaich.

Nochd Smeòrach Chlann Raghnaill ann an clò ann an seachd ceud deug, seachdad ’s a sia (1776). Bha sin an dèidh bàs an ùghdair, ach trì bliadhna ro bhàs MhicCodruim. Bha na dàin aig MacCodruim air an cur an clò às dèidh a bhàis fhèin.

Tha cuid dhen bheachd gun do nochd Smeòrach Chlann Raghnaill an toiseach. Tha cuid eile dhen bheachd gun do sgrìobh MacCodrum a dhàn fhèin an toiseach. Chan eil fhios a’m cò tha ceart. Agus fàgaidh mi a’ chonnspaid far a bheil i!

Clanranald’s thrush

English Beurla

We were looking at ‘Smeòrach Chlann Dòmhnaill’ by John MacCodrum. Now I want to look at another poem ‘Smeòrach Chlann Raghnaill’ by Alasdair Mac Mhaighstir Alasdair. I want to pose a question – did one influence the other?

Here is the chorus for ‘Smeòrach Chlann Dòmhnaill’:

Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
Hoilibheag hilibheag hó ró i,
Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
I’m a Clan Donald thrush.

Here is the chorus for Smeòrach Chlann Raghnaill:

Hoile bho hì riag hò roll il ò,
Hoile bho hì riag hò rò ì,
Hoile bho hì riag hò roll il ò,
I’m a Clanranald thrush.

They are alike, aren’t they? Here is Mac Mhaighstir Alasdair’s second verse:

I’m a Clan Donald thrush,
People who would die and wound,
I was turned into a thrush,
to sing and add to their music.

He names Clan Donald because Clanranald is part of Clan Donald. In the poem, the poet situates us in Clanranald country. Castle Tioram is in Moidart. Isle Finan is on Loch Shiel.

To the descendants of the birds from Castle Tioram,
and from Isle Finan of the heroes,
Early and in the evening my clamour arises,
singing from my beak, sweet and honeylike.

The poem praises Clanranald, but it also proves support for the Jacobites:

But if my King doesn’t come home,
I shall depart to a pitted hollow,
I’ll be there lamenting and wringing my hands,
until I meet a groaning death.

Smeòrach Chlann Raghnaill appeared in print in 1776. That was after the author’s death, but three years before MacCodrum’s death. MacCodrum’s poems were put into print after his own death.

Some people think that Smeòrach Chlann Raghnaill appeared first. Others are of the opinion that MacCodrum wrote his own poem first. I don’t know who is correct. And I’ll leave the controversy where it is!

Smeòrach Chlann Raghnaill

Gaelic Gàidhlig

Bha sinn a’ toirt sùil air ‘Smeòrach Chlann Dòmhnaill’ le Iain MacCodruim. A-nise, tha mi airson sùil a thoirt air dàn eile – ‘Smeòrach Chlann Raghnaill’ le Alasdair mac Mhaighstir Alasdair. Tha mi airson ceist a chur – an tug an dàrna fear buaidh air an fhear eile?

Seo an t-sèist ann an Smeòrach Chlann Dòmhnaill:

Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
Hoilibheag hilibheag hó ró i,
Hoilibheag hilibheag hó ail il ó,
Smeòrach le Clann Dòmhnaill mi.

Seo an t-sèist ann an Smeòrach Chlann Raghnaill:

Hoile bho hì riag hò roll il ò,
Hoile bho hì riag hò rò ì,
Hoile bho hì riag hò roll il ò,
Smeòrach do Chlann Raghnaill mi.

Tha iad coltach ri chèile, nach eil? Seo an dàrna rann aig Mac Mhaighstir Alasdair:

Smèorach mise do Chlann Dòmhnaill,
Dream a dhìtheadh ’s a leònadh,
’S chaidh mo chur an riochd na smeòraich,
Gu bhith seinn ’s a’ cur ri ceòl dhaibh.

Tha e ag ainmeachadh Clann Dòmhnaill oir tha Clann Raghnaill mar phàirt de Chlann Dòmhnaill. Anns an dàn, tha am bàrd gar suidheachadh ann an dùthaich Chlann Raghnaill. Tha an Caisteal Tioram ann am Mùideart. Tha Eilean Fhìanain ann an Loch Seile:

Do shliochd nan eun on Chaisteal Thioram,
’S o Eilean Fhìanain nan gallan,
Moch is feasgar togar m’ iolach,
Seinn gu bileach, milis, mealach.

Tha an dàn a’ moladh Clann Raghnaill, ach tha e cuideachd a’ dearbhadh taic do na Seumasaich:

Ach mur tig mo Rìgh-sa dhachaigh,
Triallaidh mi do dh’uamhaidh shlocaich’,
’S bidh mi ’n sin a’ caoidh ’s a’ basraich,
Gus am faigh mi bàs le osnaich.

Nochd Smeòrach Chlann Raghnaill ann an clò ann an seachd ceud deug, seachdad ’s a sia (1776). Bha sin an dèidh bàs an ùghdair, ach trì bliadhna ro bhàs MhicCodruim. Bha na dàin aig MacCodruim air an cur an clò às dèidh a bhàis fhèin.

Tha cuid dhen bheachd gun do nochd Smeòrach Chlann Raghnaill an toiseach. Tha cuid eile dhen bheachd gun do sgrìobh MacCodrum a dhàn fhèin an toiseach. Chan eil fhios a’m cò tha ceart. Agus fàgaidh mi a’ chonnspaid far a bheil i!

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1115

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile