FaclairDictionary EnglishGàidhlig

434: Leitir Fura (2) 434: Leitir Fura (2)

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Leitir Fura (2)

Gaelic Gàidhlig

Bha mi ag innse dhuibh an t-seachdain sa chaidh mu thuras a ghabh mi gu seann bhaile Leitir Fura anns an Eilean Sgitheanach. Tha Leitir a’ ciallachadh ‘leathad’ a tha gu math tric os cionn uisge. Ach dè tha Fura a’ ciallachadh?

A rèir beul-aithris, bha uaireigin dà chraoibh dharaich a’ fàs anns a’ bhaile – Fura Mhòr agus Fura Bheag. ’S e sin na h-ainmean a bha orra. Bha Fura Mhòr cho mòr ’s gum biodh suas ri caogad mart a’ dol còmhla fo sgàil a duillich.

Latha a bha seo, bha clann a’ cluich le teine. Chuir iad falaisgear thuige. Bha sin faisg air Fura Mhòr. Bha a’ chraobh air a losgadh gu làr. Bha na daoine mì-thoilichte. Chaidh dà theaghlach a chur a-mach às a’ bhaile.

Ri linn Chaluim Chille, bha an t-Eilean Sgitheanach làn choilltean. Bha an naomh anns an eilean airson greis, ach chaidh e air ais a dh’Eilean Ì. Dh’fhàg e sagartan, ge-tà, ann am Pabaigh, eilean faisg air an Ath Leathann.

A rèir beul-aithris, chaidh fear de na sagartan Pabach don Eilean Sgitheanach. Ràinig e innis anns a’ choille. Cha robh aige ach an t-aodach a bha air agus a bhachall. Bha am bachall prìseil dha. Chaidh a dhèanamh dha le sagart eile air tìr-mòr. Bha e air a dhèanamh de dh’fhiodh uinnsinn.

Bha an sagart gu math sgìth. Ghabh e fois. Chuir e am bachall ri a thaobh. Fhad ’s a bha e a’ gabhail fois, dh’fhairich e fuaimean anns a’ choille. Bha e a’ cluinntinn ghuthan, ach bha iad beag agus cha bhuineadh iad do mhac-an-duine.

Choimhead e suas. Cò bha air a bheulaibh ach sluagh mòr de dhaoine beaga. Bha iad eadar trì is ceithir troighean a dh’àirde. Ach a-mhàin sin, bha iad coltach ri daoine àbhaisteach.

Chlisg an sagart agus rinn e comharra na croise. Ach cha do chuir sin eagal air an t-sluagh. Thàinig fear dhiubh – bodach beag le feusag liath – air adhart. Chaidh e air a ghlùinean. ‘Tha mi ag iarraidh,’ ghuidh e, ‘gum beannaich sibh na daoine agam.’ B’ iad seo na sìthichean. Chì sinn dè thachair anns an ath Litir.

Leitir Fura (2)

English Beurla

I was telling you last week about a trip I took to the old village of Leitir Fura on the Isle of Skye. Leitir means ‘a slope’ which is often above water. But what does Fura mean?

According to oral tradition, there were once two oak trees growing in the village – Fura Mhòr and Fura Bheag. Those were their names. Fura Mhòr was so big that up to fifty cows would gather under the shade of its foliage.

One day, children were playing with fire. They lit a ground fire. That was near Fura Mhòr. The tree was burned to the ground. The people were displeased. Two families were expelled from the village.

In St Columba’s time, the Isle of Skye was full of woods. The saint was on the island for a while, but he went back to Iona. He left priests, however, on Pabay, an island near Broadford.

According to tradition, one of the Pabay priests went to Skye. He reached a clearing in the forest. He only had the clothes that were on him and his staff. The staff was precious to him. It was made for him by another priest on the mainland. It was made of ash wood.

The priest was very tired. He rested. He put the staff by his side. While he was resting, he heard noises in the wood. He was hearing voices, but they were small and they didn’t belong to humankind.

He looked up. Who was in front of him but a great host of little people. They were between three and four feet in height. Except for that, they were like ordinary people.

The priest started, and he made the sign of the cross. But that didn’t frighten the people. One of them – a wee old man with a grey beard – came forward. He went on his knees. ‘I want you,’ he implored, ‘to bless my people.’ These were the fairies. We’ll see what happened in the next Litir.

Leitir Fura (2)

Gaelic Gàidhlig

Bha mi ag innse dhuibh an t-seachdain sa chaidh mu thuras a ghabh mi gu seann bhaile Leitir Fura anns an Eilean Sgitheanach. Tha Leitir a’ ciallachadh ‘leathad’ a tha gu math tric os cionn uisge. Ach dè tha Fura a’ ciallachadh?

A rèir beul-aithris, bha uaireigin dà chraoibh dharaich a’ fàs anns a’ bhaile – Fura Mhòr agus Fura Bheag. ’S e sin na h-ainmean a bha orra. Bha Fura Mhòr cho mòr ’s gum biodh suas ri caogad mart a’ dol còmhla fo sgàil a duillich.

Latha a bha seo, bha clann a’ cluich le teine. Chuir iad falaisgear thuige. Bha sin faisg air Fura Mhòr. Bha a’ chraobh air a losgadh gu làr. Bha na daoine mì-thoilichte. Chaidh dà theaghlach a chur a-mach às a’ bhaile.

Ri linn Chaluim Chille, bha an t-Eilean Sgitheanach làn choilltean. Bha an naomh anns an eilean airson greis, ach chaidh e air ais a dh’Eilean Ì. Dh’fhàg e sagartan, ge-tà, ann am Pabaigh, eilean faisg air an Ath Leathann.

A rèir beul-aithris, chaidh fear de na sagartan Pabach don Eilean Sgitheanach. Ràinig e innis anns a’ choille. Cha robh aige ach an t-aodach a bha air agus a bhachall. Bha am bachall prìseil dha. Chaidh a dhèanamh dha le sagart eile air tìr-mòr. Bha e air a dhèanamh de dh’fhiodh uinnsinn.

Bha an sagart gu math sgìth. Ghabh e fois. Chuir e am bachall ri a thaobh. Fhad ’s a bha e a’ gabhail fois, dh’fhairich e fuaimean anns a’ choille. Bha e a’ cluinntinn ghuthan, ach bha iad beag agus cha bhuineadh iad do mhac-an-duine.

Choimhead e suas. Cò bha air a bheulaibh ach sluagh mòr de dhaoine beaga. Bha iad eadar trì is ceithir troighean a dh’àirde. Ach a-mhàin sin, bha iad coltach ri daoine àbhaisteach.

Chlisg an sagart agus rinn e comharra na croise. Ach cha do chuir sin eagal air an t-sluagh. Thàinig fear dhiubh – bodach beag le feusag liath – air adhart. Chaidh e air a ghlùinean. ‘Tha mi ag iarraidh,’ ghuidh e, ‘gum beannaich sibh na daoine agam.’ B’ iad seo na sìthichean. Chì sinn dè thachair anns an ath Litir.

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 738

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile